سفر نوروزی با افسانه بایگان؛ آنچه از نقش رستم نمی دانیم

به گزارش سرویس پلاس خبر ناب به نقل از رکنا -  بهرام دوم، پادشاهی که تصویر او را پشت افسانه بایگان می بینید اولین پادشاه ساسانی بود که تصویر همسرش را روی سکه ضرب کرد. این است نقش رستم پر رمز و رازی که افسانه بایگان به آن سفر کرده استافسانه بایگان در سفری که به شیراز داشته تصویری از خود به اشتراک گذاشته است که نشان می دهد در نقش رستم است. او جلوی سنگ نگاره پیروزی بهرام دوم ایستاده که تنها بخش کوچکی از محوطه نقش رستم به حساب می آید اما حرف های فراوانی برای گفتن دارد.

در این مطلب از راهنمای سیر و سفر همسفر با افسانه بایگان به عصر ساسانیان در ایران باستان می رویم و گشتی در محوطه نقش رستم می زنیم.

 سفر نوروزی با افسانه بایگان؛ اسرارآمیزترین باغ جهان با گل های سنگی

افسانه بایگان در نقش رستم: سفری به دل تاریخ

افسانه بایگان با شالی سفید و استایلی ساده اما باوقار، در این مکان تاریخی حضور دارد و گویی پلی میان گذشته و حال ایجاد کرده است. نقش رستم، یکی از مهم ترین محوطه های باستانی ایران، در نزدیکی شیراز و در دل صخره های کوه حاجی آباد قرار دارد و میزبان کتیبه ها و نقش برجسته هایی از دوران هخامنشی و ساسانی و حتی پیش از آنان، یعنی ایلامیان است. نقش برجسته ای که در پس زمینه تصویر دیده می شود با جزئیات ظریف و هنرمندانه ای حکاکی شده و قدرت و شکوه ایران باستان را به نمایش می گذارد که در ادامه به آن می پردازیم.

سنگ نگاره پیروزی بهرام دوم

در قسمت زیرین آرامگاه داریوش بزرگ، دو سنگ نگاره تاریخی قرار دارد که روایتگر صحنه های نبرد پادشاهان ساسانی هستند. نقش بالایی با قطعیت به بهرام دوم، شاه ساسانی، نسبت داده می شود و تصویری از او را در میدان نبرد نشان می دهد. این نگاره که حدود ۷ متر طول و ۳ متر عرض دارد، متعلق به سال ۲۸۵ میلادی است. در این صحنه، بهرام دوم با تاجی که دو بال عقاب از آن گشوده شده، سوار بر اسب با نیزه به دشمن حمله کرده است. زیر پای اسب او، جوانی کشته شده و پشت سرش درفش داری دیده می شود. در سمت مقابل تصویر، دشمنی سواره نظام در حال نبرد است که نوع پوشش او نشان دهنده جایگاه مهمش در سپاه دشمن است، اما هویتش نامشخص باقی مانده است.

سنگ نگاره پایینی، با ابعاد ۶.۷۰ متر طول و ۲.۳۵ متر عرض، در امتداد نگاره بالا قرار گرفته و ارتباط موضوعی نزدیکی با آن دارد. هرچند تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست، اما با توجه به شواهد، آن را متعلق به همان دوره، یعنی سال ۲۸۵ میلادی می دانند. این نقش، فرمانروایی جوان و زره پوش را سوار بر اسب نشان می دهد که بدون تاج، اما با کلاهی مزین به نقوش حیوانی، دشمنان را از پای درمی آورد. با توجه به این ویژگی های پوششی که بیشتر در میان شاهزادگان ساسانی رایج بوده، احتمال دارد این نقش به بهرام سوم مربوط باشد که تنها چهار ماه حکومت کرد. در طرف دیگر تصویر، دشمنی در حال مبارزه دیده می شود، اما به دلیل آسیب های واردشده بر سنگ نگاره، هویت او نیز همچنان در هاله ای از ابهام باقی مانده است.

نادانسته ها در مورد نقش رستم

نقش رستم، علاوه بر نقش برجسته های معروفش، رازهای بسیاری در دل خود دارد که هنوز برای بسیاری ناشناخته است. این محوطه نه تنها آرامگاه پادشاهان هخامنشی مانند داریوش اول، خشایارشا، و اردشیر اول را در خود جای داده، بلکه کعبه زرتشت، بنایی مرموز از دوره هخامنشی، نیز در این مکان قرار دارد که کارکرد دقیق آن هنوز مورد بحث باستان شناسان است؛ برخی آن را آتشکده و برخی دیگر تقویم یا کتابخانه ای باستانی می دانند. نقش برجسته های ساسانی در این مکان، اغلب صحنه های پیروزی یا تاج گذاری پادشاهان را نشان می دهند، اما جزئیات کوچک تر، مانند نمادهای مذهبی و تصاویر خدایان، نشان دهنده باورهای عمیق زرتشتی و آیین های آن دوران هستند. همچنین، برخی از کتیبه ها و نقش ها در طول تاریخ آسیب دیده اند و بخش هایی از آن ها به دلیل فرسایش یا تخریب عمدی، داستان های ناگفته ای را در خود پنهان کرده اند که باستان شناسان همچنان در تلاش برای رمزگشایی آن ها هستند.

حس و حال سفر به نقش رستم در نوروز

سفر به نقش رستم در ایام نوروز، تجربه ای است که تاریخ و طبیعت را در هم می آمیزد و حس و حالی وصف ناپذیر به همراه دارد. در این فصل، هوا معتدل و دلپذیر است و طبیعت اطراف نقش رستم، با سبزه های نوروزی و آسمان آبی، جلوه ای تازه به این محوطه باستانی می بخشد. ایستادن روبه روی نقش برجسته هایی که قرن ها پیش حکاکی شده اند، احساسی از عظمت و افتخار به گذشته ایران را در دل زنده می کند. صدای باد که در میان صخره ها می پیچد، گویی قصه های پادشاهان و جنگجویان باستانی را زمزمه می کند. نوروز، که خود جشنی باستانی و نماد نو شدن است، با بازدید از نقش رستم پیوند عمیقی پیدا می کند؛ گویی با هر قدم در این مکان، می توان روح زندگی و تداوم فرهنگ ایرانی را در دل تاریخ حس کرد. این سفر، نه تنها یک تجربه تاریخی، بلکه سفری معنوی است که انسان را به ریشه هایش متصل می کند.

آدرس نقش رستم

برای رسیدن به نقش رستم از تهران، باید مسیر جنوب را در پیش گرفته و وارد اتوبان خلیج فارس (تهران – قم) شوید. پس از عبور از شهرهای قم، کاشان، نطنز، اصفهان و آباده، به استان فارس خواهید رسید. در ادامه، مسیرتان را به سمت پاسارگاد و سپس سعادت شهر ادامه دهید. در بزرگراه مرودشت – سعادت شهر حرکت کنید و پس از رسیدن به خروجی روستاهای شول و زنگی آباد، مسیر را به سمت نقش رستم دنبال کنید. این مسیر حدود ۸۵۰ کیلومتر است و طی کردن آن ۹ تا ۱۰ ساعت زمان می برد.

اگر از شیراز قصد بازدید از نقش رستم را دارید، باید به سمت شمال حرکت کنید تا به کمربندی مرودشت برسید. سپس مسیر را در بزرگراه مرودشت – سعادت شهر ادامه دهید و از خروجی روستای شول، به چپ بپیچید. پس از طی مسیری کوتاه، به نقش رستم خواهید رسید. این مسیر در حدود ۷۰ کیلومتر است و حدود ۱ ساعت زمان می برد.

برای مسافران دیگر شهرها، مسیر بسته به مبدأ متفاوت است. از شهرهای شمالی و شمال شرقی مانند مشهد، سمنان و یزد، ابتدا باید به تهران یا اصفهان سفر کنید و از آنجا مسیر مرودشت را ادامه دهید. از شهرهای جنوبی مانند بندرعباس و بوشهر، ابتدا باید به شیراز آمده و از آنجا مسیر شیراز – مرودشت را طی کنید. مسافران غربی کشور نیز می توانند از طریق اصفهان و سپس آباده و سعادت شهر خود را به نقش رستم برسانند.

نقش رستم در استان فارس، شمال شهرستان مرودشت، روستای زنگی آباد قرار دارد. ساعات بازدید از این مجموعه تاریخی ۸ صبح تا ۱۷ عصر است.