اجماع ضدایرانی بایدن و مکرون در دو سوی آتلانتیک

به گزارش سرویس سیاسی خبر ناب به نقل از فرارو - شرایط اضطراری برجام را می توان از دماسنج روابط پاریس و واشنگتن به خوبی تشخیص داد، آنجا که رهبران فرانسه و آمریکا در بیانیه ای مشترک موضع جدید غربی ها در ارتباط با برنامه هسته ای ایران را اعلام و به حمایت از اعتراضات در ایران پرداختند.

به گزارش دنیای اقتصاد، جو بایدن و امانوئل مکرون روز پنج شنبه ۱۰ آذر-۱ دسامبر در ضیافت شام کاخ سفید برای ساکن الیزه تاکید کردند که مصمم به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای هستند.

در بیانیه منتشره از سوی دو رئیس جمهور ادعا شده است: «فرانسه و ایالات متحده به همکاری با سایر شرکای بین المللی برای مقابله با تنش آفرینی برنامه هسته ای ایران، همکاری ناکافی اش با آژانس بین المللی انرژی اتمی، فعالیت های بی ثبات کننده اش در خاورمیانه و مهم تر از همه انتقال موشک و پهپاد به طرف های مختلف از جمله بازیگران غیردولتی ادامه می دهند.»

کاخ سفید نیز در پی این دیدار با صدور بیانیه ای مدعی شد که ارسال تسلیحات جمهوری اسلامی می تواند شرکای مهم در حوزه خلیج فارس و امنیت و ثبات در منطقه را تهدید، قوانین بین المللی را نقض و به جنگ روسیه علیه اوکراین کمک کند.

 بازیابی اتحاد

بیانیه مشترک روسای جمهور فرانسه و آمریکا باعث شده تا با نزدیک شدن لحن پاریس و واشنگتن به یکدیگر، زمینه های بازیابی اتحاد و شکل گیری اجماع بین دو قدرت غربی فراهم شود. در واقع آنچه تهدید کنونی ایران خوانده می شود، همگرایی بین دو سوی آتلانتیک را که فراز و فرود های فراوانی داشته است، مجددا در یک صف قرار داده است.

با وجود رویکرد همواره ثابت دولت های غربی و در راس آن ها آمریکا و تروئیکای اروپایی نسبت به فعالیت های هسته ای، موشکی و منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، اما خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ زمینه های بروز شکاف میان متحدان قدیمی را فراهم کرد.

اروپا با محوریت فرانسه، بریتانیا و آلمان شکل گیری توافق هسته ای ۲۰۱۵ و نقشی را که اروپایی ها در به سرانجام رساندن و حفظ آن به عنوان یک چارچوب همکاری چندجانبه ایفا کردند، عنصر حیاتی در تحقق ثبات و امنیت منطقه ای و همچنین حفظ رژیم های بین المللی از جمله معاهده منع اشاعه هسته ای دانسته و می دانند.

این مساله منجر به عدم همراهی اروپا با ترامپ در پروژه فشار حداکثری علیه ایران شد و حتی پایتخت های اروپایی سازوکاری را تحت عنوان اینستکس برای دور زدن تحریم های ترامپ و حفظ تجارت با ایران برقرار کردند که اگرچه در عمل به لحاظ وابستگی اقتصادی شرکت های اروپایی به قدرت مالی و تجاری آمریکا هیچ عایدی را نصیب ایران نکرد، اما اقدامی سیاسی، نمادین و قابل معنا از سوی اروپایی ها در مقابل رویکرد یکجانبه گرایانه جمهوری خواهان بود.

این رویکرد پیش تر نیز از سوی ژاک شیراک رئیس جمهور سابق فرانسه در مقابل سلف دونالد ترامپ یعنی جورج بوش پسر برای حمله به عراق نمایان شده بود، آنجا که شیراک به قطعنامه آمریکا برای حمله به عراق پاسخ منفی داد. در واقع پاریس در آن زمان حاضر به همراهی با دولت جورج دبلیو بوش، چهل و سومین رئیس جمهوری آمریکا برای حمله به عراق نشد.

دومینیک دوویلپن، وزیر خارجه وقت فرانسه در جلسه شورای امنیت در برابر کالین پاول، همتای آمریکایی خود ایستاد و از موضع پاریس که آلمان را نیز با خود همراه می دید دفاع کرد. اقدامی که منجر به واکنش بوش شد و از اصطلاح اروپای پیر برای توصیف این رویکرد فرانسه استفاده کرد.

در واقع نقش تاریخی ای که فرانسه برای خود در تاریخ روابط بین الملل قائل بود که مبتنی بر مختصاتی، چون نظم چندجانبه، همکاری و حفظ و تقویت مکانیزم های صلح بانی بوده است در تعارض و بعضا تضاد با رویکرد های یکجانبه مبتنی بر نظامی گری، مداخله و استفاده ابزاری از مکانیزم های حقوقی و هنجاری توسط ایالات متحده قرار داشته است.

اجماع مجدد

دماسنج روابط فرانسه و آمریکا همواره مولفه کلیدی در تبیین و شناخت قطب نمای نظام بین الملل به سمت روند های تقابلی یا تعاملی بوده است. در این میان، این قطب نما چگونگی مواجهه غرب با ایران را نیز مشخص کرده است و می توان انتظار داشت با بن بستی که در مذاکرات احیای برجام روی داده است، زمینه برای اجماع مجدد بین فرانسه و آمریکا علیه ایران فراهم شود.

آنچه این روند را تقویت می کند ظهور متغیر های جدیدی است که محاسبات آمریکا و به ویژه اروپایی ها در چگونگی تنظیم راهبرد جدید در ارتباط با ایران را در اساس تغییر داده است.

ناآرامی های هفته های گذشته در ایران و حمایت آمریکا و کشور های اروپایی یکی از این متغیر های جدید است که مجددا محاسبه اروپا را به سمت جهت دهی به ناآرامی ها برای فشار بر جمهوری اسلامی سوق داده است که هفته گذشته خود را در قطعنامه شورای حقوق بشر علیه تهران متجلی ساخت.

اما جنگ اوکراین و همکاری های نظامی ایران و روسیه در این بحران که از حساسیت ویژه ای برای اروپایی ها برخوردار است دیگر متغیر مهم و تعیین کننده ای است که باعث شده تا نحوه نگرش اروپا نسبت به آنچه فعالیت های بی ثبات کننده ایران در منطقه خاورمیانه خوانده می شود، ابعاد تازه تری پیدا کند.

اگر تا پیش از این حضور ایران در منطقه باعث می شد تا اروپایی ها از خطر تهران برای متحدان عرب خود نام ببرند و زمینه های فروش سلاح به دولت های عرب خلیج فارس را در دستورکار قرار دهند، اکنون این حضور نظامی ایران در مرز های اروپاست که زنگ خطر را برای تروئیکای اروپایی به صدا در آورده است.

گزارش اخیر فوربس درباره مشتری های جدید پهپادی ایران مبتنی بر این استدلال است که این قابلیت تهاجمی می تواند به حوزه های دیگر از جمله قفقاز و بالکان توسعه یابد و خریدارانی را از اروپا به سوی خود جذب کند.

از این نقطه است که نگاه امنیتی مجددا در راهبرد اروپا در همراهی با آمریکا و قدرت یابی مجدد ناتو در حال نمایان شدن است و از این زاویه مقامات و تصمیم گیرندگان دو سوی آتلانتیک از ضرورت رفع اختلافات و سوءتفاهمات برای دفع تهدیدات جدید سخن به میان می آورند. ر

وی کار آمدن دولت دموکرات بایدن با رویکرد چندجانبه و رفع عوارض سیاست اول آمریکای ترامپ و همچنین رفع شکاف در دو سوی آتلانیتک متغیر دیگری است که باعث شده تا بار دیگر اروپا و آمریکا همچون برهه منتهی به قطعنامه های تحریمی علیه ایران در اواخر دهه ۸۰ شمسی در یک صف قرار بگیرند.

 هشدار را باید جدی گرفت

با شکل گیری چنین ادراکی نزد اروپایی ها و آمریکا پرسش محوری این است که شکل گیری چنین اجماعی چه پیامد هایی برای ایران در بر خواهد داشت؟ در پاسخ باید گفت وضعیت هشدار که در دماسنج روابط بین پاریس و واشنگتن جلوه گر شده است، به خوبی مسیر پیش رو را نمایان ساخته است.

به این معنی که تغییر لحن و رویکرد غرب در ارتباط با ایران که با کاهش مطلوبیت احیای برجام و تصویب یک قطعنامه انتقادی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مصادف شده است، توافق را در مسیر شکننده تری به نسبت چند ماه گذشته قرار داده است.

از این رو باید این همگرایی مجدد اروپا و آمریکا را جدی گرفت، چون می تواند منجر به اجماع مجدد غرب علیه ایران شود که روند بازگشت دوباره قطعنامه های تحریمی را فراهم کند. اما آنچه این مسیر را متفاوت از قبل خواهد کرد امکان عملیاتی شدن گزینه رویارویی سخت علیه تاسیسات هسته ای ایران است که با بازگشت نتانیاهو به قدرت و رویکرد ضدایرانی اسرائیل احتمال بیشتری پیدا کرده است.

مضاف بر این در واشنگتن نیز سخن از این گزینه به گوش می رسد که اخیرا در اظهارات رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران منعکس شده است.

این خبر توسط سایت فرارو منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : فرارو