شاه رفت و شاهزاده ها وارد می شوند!

به گزارش سرویس سیاسی خبر ناب به نقل از فرارو - فرارو-  ۴۴ سال از رفتن تاریخی شاه می گذرد؛ حالا شاهانی خودخوانده می خواهند «تاج و تخت شاهی» را برگردانند. قصدشان بازگشت به تاریخ است و ادعای بازگرداندن شکوه به ایران را دارند. یکی شان خود را «ولیعهد» می داند. دیگری «میرزای قجر» و دیگری هایشان لقب «شاهزاده» را انتخاب می کنند.

در چند وقت اخیر با اندکی پس و پیش از کمپینی تحت عنوان «من وکالت می دهم»، جمعی از شاهان خودخوانده ظهور و بروز یافته اند. نام آشناترین شان بابک میرزای قاجاریِ متولد برلین است. خود را پنجمین نسل فتحعلی شاه معرفی می کند؛ مدعیست از طرف مادری هم نسبتی با فرح پهلوی دارد. در ترکیه، «تجارت» می کند و فارسی را به سختی صحبت می کند. او رضا پهلوی را رقیب خود می داند و «منتظر السلطنه» خطاب اش می کند. 

بعد از ادعای بابک میرزا در مورد اصل و نسب قاجاری اش، انجمن قاجاریه بیانه داد که: «بابک میرزا را نمی شناسیم.»

نسخه دیگر تاج وتخت خواهان، مدعی جامعه شناسی، تاریخ دانی، باستان شناسی، زبان شناسی و فلسفه دانی است! نام اش رضا هازلی است و خود را نواده دختری نادر شاه افشار معرفی می کند. متولد تهران است و می خواهد پادشاهی افشاریان را احیا کند!

جدیدترین شاه خودخوانده، در میان درخت ها متنی را از رو می خواند؛ البته به سختی! تاریخچه خود را از همه کهن تر می داند؛ سده دهم میلادی (چهارم هجری شمسی). مدعیست اجدادش، حدود هزار سال قبل بر ایران حکم رانده اند. شاهزاده «عباس سلجوقی» نام دارد. مشخص نیست چگونه طی هزار سال در پستوی تاریخ مانده و حالا دودمان اش را بازیافته است! هرچند از نگاه مردم ویدئو منتشر شدۀ او بیشتر به طنز شبیه است تا ماجرایی جدی.

دانلود ویدیو

حال پرسش این است که چرا شاهزادگان خودخوانده زمان حال را مجالی مناسب برای ظهور ناگهانی یافته اند؟ آیا گفتمان آنان، مورد پذیرش جامعه واقع خواهد شد یا این روایت ها همچون سریالی خنده دار تنها باعث سرگرمی مردم می شود؟

آب گل آلود بحران

«بحران» یا «وضعیت غیرعادی»، بستری است که از درون آن انواع اتفاقات و گزاره های عجیب متولد می شود. در بستر بحران، گفتمان های نوظهور پدیدار می شوند. البته نوظهور بودن این گفتمان ها، به معنای جدید بودنشان نیست، بلکه گا ه گفتمان هایی برای بازسازی و احیای گذشته هستند.

در ظهور پدیده شاهزادگان خودخوانده، می توان به ناآرامی های چند ماه پیش ایران رجوع کرد. سه مفروض وجود دارد. نخست این که بحران داخلی، این تصور را ایجاد کرد که جامعه راغبِ بازگشت نظام پادشاهی است. دوم این که اگر قرار است جامعه به پادشاهی برگردد، فضا نباید در انحصار دودمان نوظهور پهلوی باشد؛ و سوم این است که جامعه خاطراتی مثبت از نظام شاهی دارد.

«بحران» و «نوستالژی» دو محوری هستند که ماجرای سریالی تاج وسلطنت خواهان از درون آن متولد شده است. بحران به وجود آمده از درون ناآرامی ها، موجب شده که گفتمان «سلطنت خواهی» بستر را برای عرض اندام مناسب ببینید. ذهنیت توهم گونه درباره دلتنگی جامعه ایرانی برای نظام پادشاهی نیز سبب شده که تصور کنند، از سوی جامعه مورد استقبال قرار می گیرند.

مبنای تصورشان این است که جامعه ایرانی دلتنگ گذشته است. گذشته ای که آن ها پر از شکوه و افتخار می دانند و تاریکی و تظلم هیچ کجای آن وجود نداشته است. اینکه داده های آماری خود را درباره نوع نگاه مردم به سلطنت در هر دوره ای از کجا می آورند، محل تردید است.به عبارت دیگر آیا اصلا داده ای وجود دارد یا تنها بر اساس آرزواندیشی تیری در تاریکی رها می کنند.

زمان پریشانی ضد روح زمانه

اگر ۲۰۰ یا حتی ۱۰۰ سال قبل بود و شخص یا اشخاصی مدعی سلطنت می شدند، به هیچ عنوان غیرعادی به نظر نمی رسید. غیرعادی نبود، چرا که در انطباق با روح زمانه خود بود. افق مردمان دو سده قبل، در نظام گفتمانی شاهی معنادار بود. سوژه ایرانی ۲۰۰ سال قبل تصوری از جهان خارج از فرشاهی نداشت. شاهان برای فرد ایرانی سایه خدا بر روی زمین، قبله عالم، صاحبقران و ظل الله بودند. نه این که چنین باوری از روی خدعه باشد، عمیقا چنین باوری در ناخودآگاه جامعه آن عصر نهادینه شده بود. زیست جهان سوژه ایرانی، محدود و محصور در چارچوب داخل بود و جهان خارج بیشتر در مقام دشمنان متهاجم شناخته می شدند.

نخستین آشنایی ها با فرنگ، جهانی جدید را پیش روی سوژه ایرانی قرار داد. سوژه ای که پرسش گری را از خود آغاز کرد. چرا غرب چنان پیش رفت و چرا ما عقب ماندیم؟ چرا دیگر توان ایستادگی در برابر بلاد دیگر را نداریم؟ با آغاز همین پرسش گری، تحرک برای تغییر و نوزایی کلید خورد. سال ها تلاش گردید و مجادله صورت گرفت تا این که ۱۱۶ سال قبل در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ تحول خواهی در «انقلاب مشروطه» تبلور یافت.

انقلابی علیه نظام «پادشاهی مطلقه» و علیه گفتمان «سلطنت مستقر». سوژه ایران ۱۱۶ سال پیش خواست نهاد را جایگزین فرد، اراده قانون را جانشین اراده سلطان و حکومت را محدود و مشروط کند. این آرمان ها سال ها محرک و پیش برنده میدان سیاست ایرانی بوده است.

اکنون بیش از ۱۱ دهه از این انقلاب بزرگ سپری شده و به سال ۲۰۲۳ (۱۴۰۲-۱۴۰۱) رسیده ایم؛ به جامعه ایرانی که فرایند جهانی شدن و عصر ارتباطات را تجربه کرده است. دموکراسی جهانی و پیشرفت های جوامع دور و نزدیک را به صورت روزانه می بیند. سوژه ایرانی سال ها مبارزه برای ترقی خواهی را پشت سر خود دارد. رخت بر بستن نظام شاهی را نیز تجربه کرده، اما حالا افرادی پدیدار شده اند که راست یا دروغ داعیه اصالت خون شاهی دارند و  بر طبل بازگشت به گذشته طردشده می کوبند. گذشته ای که دهه ها محل بزرگ ترین مجادله سیاسی ایرانی بوده است؛ یعنی دموکراسی خواهی در برابر فر شاهی.

شاهزاده های خودخوانده فهمی از «روح زمانه» ندارند. برای ظهور ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال دیر کرده اند. چرا که از نطفه متولد نشده، در میدان سیاست ایرانی دفن می شوند! ملتی که سودای آزادی داشته و آن را اندکی مزه کرده، چگونه ممکن است به «شاهان» و «تخت سلطنت» رجوع کند! زمان پریشان از فهم تحولات زمانه خود عاجزاند. شاید نمی دانند بیگانگان با «روح زمانه»، طرد شدگان نهایی از سوی جامعه خواهند بود. شاه رفت! قبل از ۲۲ بهمن ۵۷ و دیگر باز نخواهد گشت.

این خبر توسط سایت فرارو منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : فرارو