آتش در زاگرس و نابودی درختان چند صد ساله؛ چه باید کرد؟

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از خبرآنلاین - چند هفته است که بخش های زیادی از جنگل ها و مراتع ارزشمند زاگرس در استان های فارس، لرستان، کردستان، کهکیلویه و بویراحمد، خوزستان، و… درگیر آتش سوزی است. این آتش ها درختانی را نابود می کند که عمرشان به ده ها و صدها سال می رسد و شاهدان نوسان های پردامنه ی آب وهوا و گذر سرد و گرم های بسیار هستند. این رخداد غم انگیز، خاک کوهستان را در برابر باد و بارش بی پناه و مستعدِ فرسایش می کند. درختان و دیگر گیاهان هستند که به خاک توانِ جذب و اندوختن آب می دهند، و اگر رودخانه های بزرگی همچون کارون و دز و زاینده رود در همه ی فصل ها آب دارند (یا تا پیش از دستکاری های مخربِ سدسازان، داشته اند!) به دلیل قابلیت نگاهداشت آب است که خود مرهون وجود گیاهان است .

بحثی در میان دوستداران طبیعت ایران درگرفته که در رویارویی با رخداد آتش سوزی چه راهی باید پیش گرفت؟ شماری، همه ی توان خود را بر خاموش سازی گذاشته اند و شماری بر آموزش مردم محلی و بازدیدکنندگان که چه کنند تا موجب بروز آتش سوزی نشوند، جمعی می گویند که باید از دولت (و در این روزها، از نامزدان ریاست جمهوری) مطالبه ی جدی برای تشکیل سازمان حرفه ایِ مهار آتش داشته باشیم، کسانی خواستار ورود دستگاه های امنیتی برای شناسایی عوامل آتش افروزی هستند، و گروهی خواستار کار علمی - پژوهشی با هدف ریشه یابی علت های بروز آتش سوزی و ارزیابی اثرات آن بر محیط و نیز بررسی چگونگی احیای اکولوژیک پوشش گیاهی یا روش های مداخله ای برای احیا هستند.

در واقع، همه ی این کارها (و حتما فعالیت هایی دیگر) لازم اند! هر فرد، انجمن، و مدیر مسئولی در حیطه ی توان و موقعیت خود می تواند سهمی در دور نگاه داشتن آتش از دارایی طبیعی و ملی کشور داشته باشد. هر یک از ما به دور از اختلاف نظر با دیگری، و البته با گوش سپردن به نقدها و نظرهای مخالف، وظیفه داریم در حفاظت از میراث های طبیعی سرزمین خود به شیوه ای که بلد هستیم و صلاح می دانیم، بکوشیم.

در چند سال اخیر، آگاهی و حساسیت همگانی در زمینه ی محیط زیست بسیار افزایش یافته است. در موضوع آتش سوزی جنگل و مرتع، گروه های مردمیِ پرشماری در گوشه وکنار کشور شکل گرفته که در سه چهار سال اخیر نقش تعیین کننده در مهار آتش سوزی ها داشته اند. علت افزایش آتش سوزی ها هرچه باشد؛ گرمایش زمین، سهل انگاری گردشگران، درست کردن چای و غذا توسط چوپانان، ریخت وپاش زباله، اختلاف های محلی، تبه کاری زغال سازان غیرمجاز، یا هر چیز دیگر… آن چه که ضروری است، مهار آتش و جلوگیری از دامن گستر شدن آن، و فعالیت مشترک نیروهای مردمیِ آموزش دیده و مأموران در مهار آتش سوزی ها است. در این زمینه، کمک های مالی مردمی به مؤسسه ها و افراد شناخته شده و معتبری که در تأمین تجهیزات و پوشاک مناسب یا برگزاری دوره های آموزشی مرتبط فعالیت دارند، بسیار کارساز است.

در فرهنگ ایرانی، نیکوکاری و یاریگری ریشه دار است؛ همان گونه که ساخت مدرسه و بیمارستان و مرکز نگهداری سالمندان تا حد زیادی به دست نیکوکاران انجام می شود، جا دارد در ترویج فرهنگ نیکوکاریِ محیط زیستی، از جمله در تأمین تجهیزات مهار آتش سوزی هم بکوشیم.