طلاق سالمندان در این کلانشهر ایران 2 برابر شده

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از خبرآنلاین - سالمندی، اگر جامعه وظیفه اش را بشناسد، می تواند فصل آسودگی باشد؛ نه پایان خاموشِ یک عمر تحمل و نمادی از تنهاییِ رسمی. 

فارس در خبری نوشت: شاید شنیدن این خبر عجیب باشد اما جدیدترین آمارها، از افزایش طلاق در میان سالمندان خبر می دهند. پدیده ای که برخی آن را نشانه جسارت و آگاهی می دانند، اما در واقع بیش از هر چیز، بازتابی است از سال ها غفلت، خاموشی عاطفی، و خلأ سیاست های حمایتی برای یکی از آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی یعنی سالمندان. 

زندگی نمی کردیم

روزی که مهین، ۷۱ ساله، خانه اش را ترک کرد، نه دعوایی در کار بود، نه فریادی. او فقط گفت: «بود و نبودش فرقی نداشت. هیچ کدام زندگی نمی کردیم.» این جدایی، نه ناگهانی بود و نه استثنا. به گفته جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی، نرخ طلاق در میان سالمندان رو به افزایش است و نسبت قابل توجهی از زنان سالمند تنها زندگی می کنند. 

بیش از نیمی از سالمندان، به گفته ی همین مقام رسمی، از احساس غفلت، بی توجهی و انزوا رنج می برند. با وجود این هشدارها اما جامعه هنوز با نگاهی سطحی و ساده انگار به پدیده طلاق در سالمندی می نگرد؛ گاهی با شگفتی، گاهی با تمسخر، و گاهی با تحسین بی جا. 

جدایی در پیری؛ انتخاب یا اجبار خاموش؟ 

داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد که طلاق در رده سنی بالای ۶۰ سال در حال افزایش است. در استان هایی مانند تهران، این نرخ در دهه اخیر دو برابر شده. اما برخلاف برداشت های عامیانه، اغلب این طلاق ها نه از سر شجاعت یا حق طلبی، که حاصل خستگی روانی، بی پناهی، و سال ها تحمل فرساینده رابطه های بدون معنا هستند. 

دکتر نیره توکلی، جامعه شناس خانواده، می گوید: «ما از زنان سالمند مطلقه به عنوان نشانه رهایی حرف می زنیم، اما آن ها اغلب هیچ منبع درآمد، شبکه حمایتی یا سرمایه اجتماعی ندارند. رهایی بدون حمایت، فقط شکل تازه ای از بی پناهی است.» 

طلاق، اگر در جوانی می تواند فرصتی برای بازسازی باشد، در سالمندی بیشتر به افزایش انزوا، تنهایی و آسیب روانی منتهی می شود. 

طلاقِ آرام، بحرانِ عمیق

ما در فرهنگی زندگی می کنیم که هنوز سالمندی را صرفاً یک دوره زیستی می بیند، نه اجتماعی. سالمند باید ساکت باشد، وابسته باشد، سپاس گزار باشد اما حق انتخاب، اعتراض یا جدایی ندارد. همین الگو باعث شده سالمندان در سال های آخر عمر، در سکوتی طاقت فرسا زندگی کنند؛ تا جایی که تنها راه رهایی را، پایان رسمی رابطه ببینند. 

دکتر حمیدرضا شاه محمدی، روان درمانگر حوزه سالمندی، می گوید: «ما با نسلی از سالمندان مواجهیم که مهارت های عاطفی نیاموخته اند، و حالا در سالخوردگی، بدون هیچ حمایت اجتماعی، باید با پیامدهای طلاق، تنهایی و طرد دست وپنجه نرم کنند.» 

در غیاب مشاوره های مناسب، گفت وگوهای خانوادگی و سیاست های رفاهی، بسیاری از این جدایی ها تبدیل به تنهایی های عمیق و مخرب می شوند. 

نه یک حق، که یک هشدار

طلاق در سالمندی را نباید صرفاً از دریچه حق فردی دید. درست است که هر فرد حق دارد تصمیم بگیرد، اما وقتی طلاق، نتیجه سال ها انباشت بی توجهی، فقدان حمایت و نبود گفت وگو است، دیگر انتخاب نیست؛ بلکه تبدیل به هشدار می شود. 

هشداری درباره جامعه ای که برای سالمندانش برنامه ندارد. نه برای گفت وگوی میان نسلی، نه برای رابطه های فرسوده، نه برای زندگی مستقل زنان سالمند، نه حتی برای مراقبت روانی بعد از طلاق.