رفتار ترامپ2024 در مقابل ایران ،با ترامپ 8سال پیش فرق خواهد داشت

۱۶ مرداد ۱۴۰۳ - ۰۸:۳۶ زمان مطالعه : 5 دقیقه

سرویس بین الملل - ایران و ایالات متحده در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره کنش رفتاری خود را بر اساس نشانه‌هایی از ابهام راهبردی، تضادهای ژئوپلیتیک و رویارویی تاکتیکی مرحله‌ای قرار داده‌اند.

دکتر ابراهیم متقی استاد روابط بین الملل در دنیای اقتصاد نوشت: آمریکا به دلیل آنکه قدرتی بزرگ در نظام جهانی است همواره تلاش داشته تا زمینه لازم را برای محدودسازی قدرت منطقه ای ایران فراهم آورد. از سوی دیگر ایران نیز به دلیل قرار گرفتن در فضای جنگ با عراق، به این جمع بندی رسید که تهدید یکی از واقعیت های کنش ژئوپلیتیک آن کشور خواهد بود. هم اکنون بسیاری از مقامات سیاسی و فرماندهان نظامی ایران به این موضوع توجه و اشاره دارند که هرگونه کنش راهبردی جمهوری اسلامی باید بر اساس انگاره تهدید و برخی از نشانه های مداخله آمریکا تنظیم شود. راهبرد اوباما و بایدن در برابر ایران مبتنی بر «موازنه فراساحلی» بوده و این امر توانست نشانه هایی از ثبات و تعادل ژئوپلیتیک را به وجود آورد.

به گزارش سرویس بین الملل خبر ناب به نقل از خبرآنلاین - در دوران ترامپ، راهبرد آمریکا مبتنی بر کنش تاکتیکی مستقیم بوده و این امر زمینه خون خواهی ایران از ترامپ و مقامات راهبردی آمریکا را اجتناب ناپذیر ساخت.

هرگونه موازنه گرایی می تواند زمینه لازم را برای همکاری های دوجانبه و چندجانبه بازیگران در سیاست بین الملل به وجود آورد. فرآیند یادشده بیانگر این واقعیت است که نقش یابی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر۲۰۱۶ چالش های امنیتی ایران و آمریکا را افزایش داد. ترامپ در گام اول از سیاست تهدید برای وادارسازی ایران به منظور تسری موضوعات موشکی به حوزه توافق هسته ای بهره گرفت. از سوی دیگر نشانه هایی از تعارض ژئوپلیتیک در روابط ایران و آمریکا در این دوران تاریخی به وجود آمد و ایالات متحده به دلیل الگوی کنش ارتباطی که با اسرائیل و برخی از کشورهای محافظه کار جهان عرب داشت، از برنامه جامع اقدام مشترک به گونه ملموس و در چارچوب سیاست هشدار راهبردی خارج شد.

ترامپ تلاش داشت تا شکل جدیدی از روابط منطقه ای ایران و آمریکا را بر اساس نقش و مزیت نسبی منطقه ای آمریکا به وجود آورد. هدف ترامپ، ارتقای سطح اقتدار و اثربخشی آمریکا در محیط منطقه ای بود. این امر زمینه شکل گیری نقش هژمون منطقه ای آمریکا را به وجود می آورد.

اگر آمریکا در شرایط هژمون منطقه ای ایفای نقش می کرد، میزان اثربخشی ترامپ در سازمان دهی نظم منطقه ای افزایش می یافت و از سوی دیگر، شرایط و امکان اثربخشی منطقه ای جمهوری اسلامی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می کرد.

در چنین شرایطی بود که ایران در واکنش به اقدامات ترامپ برای ترور سردار سلیمانی از سازوکارهای کنش متقابل بهره گرفت و پایگاه عین الاسد آمریکا را در معرض موشک های نقطه زن خود قرار داد. این امر سطح جدیدی از موازنه در روابط دوجانبه و چندجانبه را به وجود آورد.

اقدامات ایران برای بازدارندگی تهدیدات ترامپ به گونه مرحله ای افزایش یافت. در این شرایط برخی از مقامات سیاسی آمریکا از جمله مایک پمپئو نقشه راه روابط ایران و آمریکا را بر اساس کنش دستوری، سازوکارهای کنش یک جانبه و غیرعملی در دستور کار قرار دادند. در این شرایط ایران چاره ای جز بهره گیری از راهبرد مقاومت و کنش متقابل نداشت. رفتار منطقه ای ایران مبتنی بر نشانه هایی از سازوکارهای مقاومت بود و این امر ضریب تهدیدات ایران برای سیاست های مداخله جویانه آمریکا را در دوران ترامپ بازتولید کرد.

اگرچه در شرایط موجود هیچ گونه سنجش دقیقی در ارتباط با امکان پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۵نوامبر۲۰۲۴ وجود ندارد، اما می توان به این موضوع توجه و اشاره کرد که پیروزی ترامپ در این دوره از رقابت های انتخاباتی چهره متفاوتی از وی را در محیط منطقه ای و سیاست بین الملل منعکس می سازد.

ترامپ در این دوره از رقابت های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ادبیات و نشانه هایی را به کار گرفته که مبتنی بر موازنه گرایی منطقه ای و بین المللی بوده است. هرگونه موازنه گرایی می تواند سطح جدیدی از کنش ارتباطی در روابط متقابل کشورهای منطقه ای و بین المللی را به وجود آورد.

ترامپ با هسته ای شدن ایران به مفهوم نظامی و آنکه سلاح هسته ای را تولید کند، مخالف است؛ اما در مورد ایرانی که از قابلیت های اولیه برای تامین نیازهای صنعتی و فنی در حوزه هسته ای برخوردار است، چاره ای جز پذیرش نخواهد داشت.

به عبارت دیگر ادبیات و قالب های مفهومی ترامپ به گونه ای نیست که تهدیدات امنیتی شدید و جدیدی را برای ایران مطرح کند. ترامپ در این دوره از رقابت های انتخاباتی همواره تلاش کرده است تا سطح جدیدی ازسازوکارهای کنش منطقه ای متوازن را پیگیری کند. در نگرش ترامپ۲۰۲۴، هرگونه توازن در امنیت و قدرت منطقه ای مازاد امنیتی بیشتری را برای آمریکا به وجود می آورد. شرایطی که ایالات متحده در آن قرار دارد، معطوف به شکل بندی های قدرت منطقه ای آمریکامحور نخواهد بود. ترامپ به ضرورت های موازنه جدید منطقه ای بر اساس نقش یابی ایران توجه داشته و از انگیزه لازم برای اقدامات تهاجمی جدید در برابر ایران، برخوردار نخواهد بود. دونالد ترامپ نه تنها با تداوم جنگ اوکراین مخالفت دارد، بلکه هرگونه جنگ و چالشی در محیط منطقه ای ایران را برای منافع، امنیت، اعتبار و اقتدار آمریکا چالش ساز می داند.

نکته دیگری که در انگاره راهبردی و امنیتی ترامپ مورد توجه واقع می شود، چگونگی کنش تعاملی آمریکا و روسیه در دوران جدید خواهد بود. در شرایط جدید روسیه می تواند نقش موثری در ایجاد موازنه منطقه ای ایفا کند. اگر تاکنون آمریکا تلاش داشت تا موازنه یک مرکزی را در خلیج فارس و جنوب غرب آسیا پیگیری کند، شکل جدیدی از موازنه در حال ظهور است که به موجب آن روسیه و چین قادر خواهند بود تا زمینه حل و فصل چالش های امنیتی منطقه ای را در دستور کار قرار دهند و از این طریق به رویکرد و سیاست های موازنه ساز آمریکا کمک کنند. آمریکای دوران ترامپ از ژانویه۲۰۲۵ به هیچ وجه پرمخاطره تر از آمریکای کامالا هریس نخواهد بود. ترامپ تلاش خواهد داشت تا سطح جدیدی از موازنه با قدرت های بزرگ را در دستور کار قرار دهد. طبیعی است که در این شرایط بازیگران منطقه ای همانند ایران نیز از سازوکارهای کنش تعاملی بهره گرفته اند و ضریب امنیت و احساس کنش همکاری جویانه آنان بیشتر و موثرتر خواهد بود. برای دسترسی سریع به تازه ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.

این خبر توسط سایت خبرآنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : خبرآنلاین