دانلود فیلم
عراقچی کدام گره ها در سیاست خارجی را باید باز کند؟

عراقچی کدام گره ها در سیاست خارجی را باید باز کند؟

۲۲ مرداد ۱۴۰۳ - ۰۷:۴۹ زمان مطالعه : 5 دقیقه
سرویس بین الملل - مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای دولت روحانی و معاون سیاسی محمدجواد ظریف وزیر خارجه اسبق، به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت خارجه دولت مسعود پزشکیان به مجلس شورای اسلامی معرفی شده تا صلاحیت وی از سوی نمایندگان مورد بررسی قرار گیرد.
به گزارش خبرآنلاین روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: رویکرد سیدعباس عراقچی در چند محور اصلی مورد توجه است. از مذاکرات رفع تحریم ها و روابط با اروپا، تا دیپلماسی منطقه ای و سیاست همسایگی. از روابط با چین، آمریکای لاتین و آفریقا تا دیپلماسی آب و محیط زیست که یکی از محورهای مورد تاکید وی در طول سال های گذشته بوده است. پیش از ورود به این محورها، باید تاکید کرد که وزارت خارجه مجری سیاست خارجی و تصمیماتی است که در دبیرخانه شورای امنیت ملی تصویب می شود. بنابراین هر وزیری فارغ از اینکه چه کسی باشد، یک وظیفه مشخص و از قبل تعیین شده دارد که از قدرت مانور بسیار کمی در تغییر آن برخوردار است.

 احیای روابط با اروپا

به گزارش سرویس بین الملل خبر ناب به نقل از خبرآنلاین - به موازات مذاکرات احیای برجام، احیای روابط پرتنش با اتحادیه اروپا و در راس آن تروئیکای اروپایی هم یکی از فرضیات بسیار محتمل در دوره جدید دستگاه سیاست خارجی با صدارت عباس عراقچی خواهد بود. روابطی که از ماه های اولیه سال ۱۴۰۱ به دلیل سه موضوع ادعای حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین، تعلیق مذاکرات رفع تحریم ها و ناآرامی های اواخر شهریور ماه در ایران در بن بست قرار گرفته است.  در کارنامه عراقچی کار دیپلماتیک با اروپا وجود دارد و او در فاصله سال های ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۲ به عنوان سفیر ایران در فنلاند فعالیت کرده است.  در دوره مسوولیت وی در پرونده هسته ای و معاونت سیاسی وزارت خارجه روابط با اروپا در یکی از بهترین دوران خود پس از انقلاب قرار داشت که تا مرز بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در ایران هم پیش رفت.   از سوی دیگر سیدعباس عراقچی از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ سمت معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه را برعهده داشت. جایگاهی که عمدتا در تعامل با سازمان ها و نهادهای بین المللی از جمله سازمان های مستقر در اروپا از جمله ژنو و وین قرار دارد که اشراف وی در این حوزه می تواند به بهبود تعامل در این مسیر کمک کند.

 ارتباط با شرق

یکی از مسائل و موضوعات مهمی که از سال ۱۴۰۰ با روی کارآمدن دولت سیزدهم وارد ادبیات سیاسی کشور شد، جهت گیری شرق گرایی در سیاست خارجی ایران و پررنگ شدن آن با نزدیکی بیشتر به روسیه و چین و همچنین پیوستن به بلوک های نوظهوری چون شانگهای و بریکس بوده است. با روی کار آمدن دولت چهاردهم با گفتمان عمل گرایی تعامل گرا، به نظر می رسد که روابط با شرق تداوم پیدا خواهد کرد؛ اما در عین حال می تواند برخی تغییرات را نیز به خود ببیند. واقعیت این است که شرق گرایی بخشی از دیپلماسی متوازن در سیاست خارجی خواهد بود اگر به موازات آن روابط با غرب نیز بهبود پیدا کند. 

با توجه به انتقال جریان سرمایه به شرق، شرق بیش از گذشته به ویژه نسبت به یک دهه پیش نقش تعیین کننده تری در مناسبات اقتصاد سیاسی جهان پیدا کرده است.  با این چارچوب و با توجه به مقاله رئیس جمهور جدید که به نوعی رونمایی از مانیفست سیاست خارجی پزشکیان بود، عباس عراقچی در مقام وزیر خارجه نسبت به تقویت روابط با شرق اقدام و تلاش خواهد کرد، در عین حال با احیای روابط با اروپا توازن را نسبت به این رابطه هم می تواند برقرار کند. علاوه بر این عراقچی از اسفند ۱۳۸۶ تا مهر ۱۳۹۰ معاون پیشین وزارت امور خارجه در امور آسیا و اقیانوسیه و سفیر ایران در ژاپن بوده که تجربه کار دیپلماتیک و میدانی هم در حوزه ارتباط با شرق را نشان می دهد.

 دیپلماسی منطقه ای

بعد مهمی از سیاست خارجی دولت جدید که استمرار سیاست همسایگی دولت سیزدهم خواهد بود، ارتباط با حلقه اول پیرامونی ایران یعنی تعامل با همسایگان عربی خلیج فارس است. روابطی که البته در دوره ای که عراقچی در وزارت خارجه مسوولیت داشت، از اواخر سال ۹۴ دچار تنش و سپس قطع روابط شد. محمدجواد ظریف همزمان با شروع مذاکرات برجامی در مهر ۹۲، طرح مجمع گفت وگوهای منطقه ای را برای بهبود روابط با همسایگان جنوبی پیشنهاد داد، که البته مورد استقبال قرار نگرفت.

با این حال با تغییر فضای منطقه ای و بهبود روابط از سال ۱۴۰۱ که اوج آن احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان با میانجی گری چین بود، به نظر می رسد که این روابط در دوره جدید بعد تازه ای به ویژه در ابعاد اقتصادی پیدا کند.  طبیعتا ورود به مشارکت های اقتصادی و سرمایه گذاری با شورای همکاری خلیج فارس یک پیش نیاز دارد و آن مساله رفع تحریم هاست که به دلیل پیوند اقتصادی و نهادی دولت های عربی خلیج فارس با ساختار اقتصادی آمریکا و غرب، این نیاز احساس می شود که به ارتباط بین این دو بلوک در دوره جدید با توجه به انباشت تجربیات قبلی، توجه و درک جدیدی ایجاد شود.

 آمریکای لاتین و آفریقا

دو حوزه آمریکای لاتین و آفریقا از جمله مناطقی است که در طول ۳سال گذشته مورد نظر قرار گرفته بود و در دوره جدید نیز فرضیه اولیه این است که به وضعیت سال های پایانی دولت دوازدهم باز خواهد گشت. با تمرکزی که به نظر می رسد در دوره صدارت عراقچی در وزارت خارجه بر مذاکرات رفع تحریم ها، احیای روابط با اروپا، سیاست همسایگی و تقویت با شرق مدنظر قرار گیرد، سطح اهمیت آمریکای لاتین و آفریقا کمی تقلیل پیدا خواهد کرد. البته این به منزله نادیده گرفتن این دو قاره مهم به ویژه با توجهات جهانی به قاره سیاه و همچنین اهمیت حضور در حیاط خلوت آمریکا نیست، بلکه این مناطق همچنان بخشی از جهت گیری توازن در سیاست خارجی را به خود اختصاص خواهد داد.

 دیپلماسی آب

دیپلماسی آب را باید یکی از حوزه های موضوعی بسیار مهم در سیاست خارجی عباس عراقچی در دوره پیش رو دانست. به این دلیل که یکی از موضوعات مورد علاقه و تاکید او به ویژه با توجه به اهمیت یابی مولفه کلیدی آب در مناقشات مرزی و منطقه ای در طول سال های گذشته است. کتاب دیپلماسی آب های فرامرزی و نظام بین الملل: درس هایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تالیف عباس عراقچی را می توان یکی از عوامل جایگاه یابی و پیگیری مطلوب تر آن به ویژه در ارتباط با افغانستان در وزارت خارجه جدید ارزیابی کرد.  عراقچی در این کتاب تلاش کرده است که با پاسخگویی به سوالات در زمینه آب های فرامرزی، نگرش ها و راهکارهای جدیدی را فراروی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که دارای آب های فرامرزی با همسایگان خود است، قرار دهد. بنابراین انتظار می رود که با صدارت عراقچی در وزارت خارجه، مناقشات آبی با همسایگان به ویژه افغانستان و عراق مدیریت بهینه تری پیدا کند.

برای دسترسی سریع به تازه ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.

این خبر توسط سایت خبرآنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : خبرآنلاین

اخبار گوناگون در خبر ناب