هدف اصلی امارات از آوردن نامه ترامپ به ایران - در پشت پرده چه خبر است؟

در این میان اما ارسال نامۀ ترامپ از طریق امارات متحدۀ عربی حرکتی غیرمنتظره است. در بین کشورهای منطقه، معمولاً عمان و قطر و عراق مأموریت تبادل پیام بین تهران و واشنگتن را به عهده داشته اند و امارات تاکنون نقش اعلام شده ای در این زمینه بازی نکرده است. از این رو انتخاب امارات برای رساندن پیام ترامپ به مقام های جمهوری اسلامی، باید دلیل خاصی داشته باشد.

امارات متحدۀ عربی در چارچوب آنچه «پیمان ابراهیم» نام گرفته با اسرائیل رابطۀ دیپلماتیک رسمی برقرار کرده است. این کشور در عین حال، یکی از روزنه های ارتباط اقتصادی و تجارت ایران با دنیای خارج به شمار می رود، ارتباطی که در طول سال های اخیر، دولت آمریکا به رغم تحریم ایران، چشم به روی آن بسته و سختگیری زیادی برای قطع آن نشان نداده اما اکنون دولت ترامپ خواهان پایان دادن به آن است.

امارات همچنین با روسیه و چین هم روابط بسیار نزدیک و گرم و پرسودی دارد. روس ها و چینی ها نسبت به امنیت امارات حساسیت بسیاری از خود نشان می دهند و حتی به قیمت رنجاندن تهران، از ادعای این امیرنشین در مورد لزوم ارجاع سرنوشت سه جزیرۀ ایرانی در خلیج فارس به دیوان بین المللی لاهه حمایت کرده اند.

از این جهت به نظر می رسد که هیئت اماراتی صرفاً به عنوان پیام رسان ترامپ راهی تهران نشده است. به احتمال زیاد مقام های اماراتی به قصد انجام مذاکرات جدی دربارۀ پروندۀ هسته ای و سایر مسائل مورد اختلاف جمهوری اسلامی و دولت آمریکا وارد ایران شده اند و روابط اقتصادی کشورشان با تهران و نزدیکی شان با سه قدرت جهانی را پشتوانه ای در این مورد به حساب می آورند.

قاعدتاً امارات مانند دیگر شیخ نشین های حاشیۀ جنوبی خلیج فارس و حتی بیش از همۀ آنها از برافروخته شدن آتش جنگ احتمالی بین آمریکا و اسرائیل با ایران نگران است و موقعیت خود را در معرض خطر و آسیب ناشی از آن می بیند. در حقیقت یک اتفاق نظر در سطح بین الملل برای حل مسئلۀ هسته ای ایران از راه مذاکره و دیپلماسی وجود دارد.

ترامپ نامۀ خود را به مقام های ایرانی دعوت به گفت وگو دانسته؛ گرچه به نظر می رسد تهدیدهایی را هم در صورت عدم گفت وگو، چاشنی نامۀ خود کرده است. مسکو و پکن هم به طور صریح بر لزوم حل اختلافات بین ایران و آمریکا از راه مذاکره و گفت وگو تأکید کرده اند.

جمهوری اسلامی تا این لحظه اصل مذاکره و گفت وگو برای حل مسئلۀ اتمی را رد نکرده است. حتی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد آمادگی تهران برای گفت وگو به قصد اطمینان از غیرتسلیحاتی بودن برنامۀ هسته ای ایران را مورد تأکید قرار داده است. با این حال، جمهوری اسلامی هرگونه مذاکره با هدف برچیدن چرخۀ غنی سازی در خاک ایران و یا پروندۀ موشکی و برخی مسائل منطقه ای را مردود دانسته است.

در حقیقت وضعیت بسیار بغرنجی در این باره پدید آمده است. ترامپ که در دور نخست ریاست جمهوری خود توافقنامۀ برجام را ملغی کرد، دنبال احیاء و یا ارائۀ الگویی مشابه آن نیست. ترامپ هرگونه توافقی را که سبب رفع تحریم ها و دستیابی جمهوری اسلامی به ارزهای خارجی شود، تنها به شرطِ احساس امنیت اسرائیل و نیروهای آمریکایی در منطقه از اقدامات احتمالی ایران و گروه های متحدش در خاورمیانه می پذیرد.

این شرط علی الظاهر ساده می نماید اما تبعات سیاسی سنگین و دامنه داری در سیاست داخلی ایران ایجاد می کند. همین نکته موضوع را بی نهایت بغرنج کرده است. از این زوایه، جزئیات مربوط به نوع پیشنهادها در مورد برنامۀ هسته ای و موشکی ایران به خودی خود چندان مهم نیست، زیرا این موضوع عملاً در سایۀ چند دهه خصومت بین تهران و واشنگتن قرار گرفته است.

به نظر می رسد هیئت اماراتی می خواهد کاشف به عمل آورد که آیا تهران از آمادگی لازم برای خروج از دایرۀ تقابل با آمریکا برخوردار است یا خیر. قاعدتاً مقام های ایرانی در برابر چنین پرسشی، آمریکا را مسئول خصومت بین دو طرف معرفی خواهند کرد. از این جهت شاید طرف اماراتی از آمادگی دولت ترامپ برای تضمین امنیتی به تهران در صورت فصل خصومت بین دو کشور خبر دهد.

پاسخ مقام های ایرانی به چنین پیشنهادی مشخص نیست. آنچه فعلاً مشخص است این است که بدون تنش زدایی واقعی بین آمریکا و ایران، هیچ نوع توافقنامه ای در مورد برنامۀ هسته ای قابل حصول و دوام نیست. به همین دلیل تلاش های دیپلماتیک جاری عمدتاً معطوف به ایجاد زمینه ای برای مذاکرۀ مستقیم ایران و آمریکا به قصد پایان دادن به چند دهه دشمنی متقابل است. به نظر می رسد حتی ابتکارات دیپلماتیک روس ها و چینی ها نیز خارج از چارچوب نباشد.

این خبر توسط سایت خبرآنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : خبرآنلاین