داستان کودکان که بزرگترها را درگیر می کند - محصول مشترک تهران و دوشنبه

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - همشهر آنلاین: فیلم نامه را بختیار کریم اف نوشته، محی الدین مظفر(فیلم ساز تاجیکستانی) کارگردانی فیلم را انجام داده و تهیه کنندگی اش را مظفر و امیر تاجیک (فیلم ساز ایرانی) به سرانجام رسانده اند؛ فیلمی که با بازی خورشید مصطفی اف، سیاره صفراُوا و عبدالله عبدالرحیم زاده مقابل دوربین رفته است. حاصل همکاری و سرمایه گذاری مشترک شبکه آی فیلم صداوسیما با شرکت ایرانی سیکاپ و دو شرکت تاجیکستانی داو و تاجیک فیلم است.

آشنایی با مجید مجیدی
محی الدین مظفر، کارگردان «ماهی در قلاب» درباره تغییر مسیر هنری اش از تئاتر به سینما می گوید: نخستین فیلم هنری ام «داو» بود؛ اثری با موضوع انسان دوستی و بازتاب فجایع جنگ با شوروی که در بیش از ۳۳ جشنواره بین المللی حضور یافت و ۲۵ جایزه دریافت کرد. البته فعالیت هنری ام از تئاتر آغاز شد و پس از تجربه بازیگری وارد عرصه کارگردانی شدم. در سال ۲۰۱۲ با شرکت در جشنواره فیلم فجر و حضور در کارگاه های آموزشی استادانی چون مجید مجیدی و...، تصمیم گرفتم بیش از گذشته به سینما بپردازم. برای ادامه تحصیل به یک دانشگاه سینمایی در مسکو رفتم.
وی در ادامه می گوید: بهانه آشنایی من با آی فیلم و ساخت «ماهی در قلاب» هم «داو» بود. سال ۲۰۲۳ به ایران آمدم و آشنایی با آقای شمسی، مدیر وقت شبکه آی فیلم، پروژه «ماهی در قلاب» را شکل داد؛ فیلمی که به اهمیت خانواده می پردازد و داستان کودکی است که در یتیم خانه بزرگ می شود. در انتخاب بازیگر فقط به حرفه ای بودن توجه نمی کنم؛ چهره و خلق وخوی افراد برایم اهمیت دارد؛ چون این ویژگی ها نقش را تأثیرگذارتر می کنند. از ابتدای فعالیتم، حدود ده سال است که با یک نویسنده همکاری دارم. معمولاً ایده از من است و بختیار کریم اف (نویسنده) آن را تکمیل می کند. نام این فیلم هم رمزآلود است؛ ما انسان ها همیشه در قلابیم، گرفتار بندهایی مثل کینه و گذشته که زندگی امروزمان را خراب می کند. قهرمانان فیلم وقتی اشتباهشان را درمی یابند، از این بندها آزاد می شوند.
او با یادآوری خاطرات شخصی اش عنوان می کند: من در دوران جنگ داخلی تاجیکستان بزرگ شدم. والدینم به خاطر شرایط به روسیه رفتند و من از ۹سالگی تا پایان مدرسه در پرورشگاه بودم. آنجا بچه ها همیشه تشنه محبت مادرند. برای همین، در همه فیلم هایم درد نداشتن مادر جاری است. اگر می خواهید حس کودکی مرا درک کنید، «ماهی در قلاب» را ببینید.
فارسی؛ دریایی از قصه و معنا
این کارگردان تاجیکستانی با تأکید بر ضرورت تولید آثار فرهنگی می گوید: نسل های جدید بیش ازحد تحت تأثیر فرهنگ غرب اند؛ چون سنت و فرهنگ خودمان را نمی شناسند. درحالی که زبان فارسی دریایی از قصه و معناست. ما شاهنامه را داریم که هزاران روایت قهرمانی دارد و می تواند الهام بخش سینمای امروز باشد. در غرب به دلیل فقدان قهرمان، دائم در حال قهرمان سازی خیالی اند، اما ما قهرمانان واقعی داریم.
یک انتخاب سخت
مظفر همچنین با اشاره به دیگر عوامل این فیلم سینمایی اضافه می کند: برای انتخاب بازیگر نقش دلیر، عبدالله را از میان کودکان زیادی انتخاب کردم و در برابرش بهترین بازیگران تاجیکستان قرار گرفتند. افتخار بزرگی است که بخش پساتولید اثر توسط هنرمندان برجسته ایرانی چون فردین خلعتبری، آرش قاسمی و عماد خدابخش انجام شد. حضور این استادان کیفیت فیلم را ارتقا داد و امیدوارم این اثر هم در ایران و هم در تاجیکستان بدرخشد.

پروسه ساخت «ماهی در قلاب»
همچنین فاطمه جواهرساز که حلقه وصل و شکل گیری فیلم بوده و مسئولیت پخش بین الملل آن را عهده دار است و او سابقه داوری جشنواره های بین المللی فیلم ازجمله بخش بین الادیان جشنواره داکا، جشنواره انیماوکا بلاروس؛ جایزه ABU؛ جشنواره مذهب امروز و...را دارد، درباره «ماهی در قلاب» می گوید:سال ۱۴۰۱ که مدیر بازار فیلم جشنواره بین المللی فجر بودم، فیلم «سرنوشت» محی الدین مظفر، کارگردان «ماهی در قلاب» را دیدم و خیلی تحت تأثیر قرار گرفتم. روز آخر که ایشان قرار بود به کشورشان برگردند، پروازشان به تعویق افتاد و فرصت کوتاهی برای گفت وگو دست داد. از این فرصت استفاده کردم و پیشنهاد دادم باهم همکاری داشته باشیم. چون هم زمان مدیر طرح ونظارت شبکه آی فیلم بودم، ایشان را به آقای شمسی، مدیر وقت شبکه، معرفی کردم. همین معرفی جرقه آغاز راه بود. بعد هم فیلم نامه درجلسات شورای فیلم نامه بررسی و اصلاحات لازم انجام شد. درنهایت، اردیبهشت سال گذشته پروژه کلید خورد و اردیبهشت امسال آماده شد.
چالش تولید فیلم مشترک
او می افزاید: این تجربه تجربه سخت اما ارزشمندی بود. از نزدیک می دیدم که تولید مشترک میان دو کشور فارسی زبان چقدر می تواند چالش برانگیز باشد؛ از هماهنگی های فنی گرفته تا مسائل اداری و زبانی. اما درنهایت، همین سختی ها باعث شد نتیجه کار دلچسب تر شود. وقتی امروز فیلم آماده است و می بینم قابلیت حضور در جشنواره های مختلف را دارد، احساس می کنم تمام آن تلاش ها ارزشش را داشت.
روایتی که بزرگسالان را درگیر می کند
به گفته جواهرساز، این فیلم در ژانر کودک ونوجوان تعریف می شود، اما روایتش به گونه ای است که خانواده ها و مخاطبان بزرگسال هم با آن ارتباط برقرار می کنند. ازاین رو، محدود به یک بازار منطقه ای نیست. تاکنون فیلم به ۴۲ جشنواره جهانی ارسال شده است. انتخاب فیلم در بخش بین الملل جشنواره فیلم های کودکان ونوجوانان هم برای ما خیلی مهم بود، چون نشان داد فیلم می تواند با معیارهای بین المللی همخوانی داشته باشد. بعداز مشخص شدن نتایج جشنواره ها، برای اکران آنلاین در پلتفرم هایی مثل آمازون و اپل تی وی یا فروش منطقه ای هم برنامه ریزی کرده ایم. هدف نهایی این است که فیلم در بازارهای مختلف بین المللی حضور داشته باشد و محدود به جامعه فارسی زبان نباشد.
معیار انتخاب جشنواره ها و بازارهای هدف را نیز او این گونه برمی شمرد: براساس معیارهای انسانی و جهان شمول بودن قصه دست به انتخاب زدیم. فیلم زبانش انسانی است. روایت یک کودک و مسیر بلوغ و تجربه های او می تواند برای تماشاگران هر نقطه دنیا قابل لمس باشد. بنابراین جشنواره هایی را انتخاب کردیم که به آثار کودک ونوجوان، سینمای مستقل و فیلم های با محوریت فرهنگی و اجتماعی توجه دارند. جامعه هدف ما کل دنیاست؛ از اروپا و آمریکا، تا آسیا و آفریقا.
راهی برای اکران در کشورهای دیگر
وی ادامه می دهد: چند ماه پیش نسخه فیلم را برای چند شرکت پخش در آلمان، فرانسه و چین فرستادم. بازخوردها واقعاً امیدوارکننده بود. همه شان تأکید داشتند که فیلم سرشار از معیارهای انسانی است، اخلاقیات در آن پررنگ است و کارگردان استعداد ویژه ای دارد. وقتی چنین نظراتی از خارج دریافت می کنیم، دلگرم می شویم که فیلم فقط برای ما ارزشمند نیست، بلکه می تواند در سطح جهانی هم اثرگذار باشد. همین بازخوردها امیدمان را برای موفقیت جهانی بیشتر کرده است. فیلم برنامه حضور در جشنواره فجر را هم دارد و برای شرکت در آن ارسال شده. حضور در جشنواره های داخلی برایمان اهمیت دارد، چون علاوه بر معرفی اثر به مخاطب ایرانی، می تواند زمینه ساز نمایش گسترده تر در منطقه شود.
او درباره ویژگی «ماهی در قلاب» برای دیده شدن در بازار جهانی می گوید: تلفیق دو عنصر نزدیکی فرهنگی ایران و تاجیکستان که در فیلم به خوبی بازتاب دارد و روایت انسانی و ساده ای که فارغ از زبان و قومیت می تواند با مخاطب جهانی ارتباط برقرار کند، باعث متمایز شدن این فیلم می شود. امیدواریم به فیلم نه فقط در جشنواره ها بلکه در اکران عمومی هم توجه شود و این تجربه آغازگر مسیر تازه ای در همکاری های سینمایی ایران و کشورهای فارسی زبان باشد. اگر ما قدر ظرفیت های فرهنگی مان را بدانیم و به تعاملات بین المللی اهمیت بدهیم، می توانیم سینمای ایران را بیش ازپیش به دنیا معرفی کنیم.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین