این مرد با چنگ و دندان شغلش را حفظ کرده است - در کوچه درختی چه می گذرد؟

به گزارش سرویس اقتصادی خبر ناب به نقل از همشهری - همشهری آنلاین- رابعه تیموری:داوود پاکیزه و درست کار می کند، آنقدر پاکیزه که اوستا عبدالله را عمری میان مشتریانش روسپید نگه داشته است. اوستا عبدالله در سفیدگری مو سپید کرده و به آتش کوره دکان دود اندودش دیگ و پاتیل های کارکرده بسیاری جلا پیدا کرده اند. روزگاری همکاران اوستا عبدالله در بازار سیداسماعیل پرشمار بودند، اما حالا در این بازار فقط او و تک و توک سفیدگرانی جا خوش کرده اند که هنوز نمی توانند از کار و کسب دیرینه خود دل بکنند:

وسط تاریکی دکان حاج عبدالله، رویه طلایی تغار مسی خوب برق می زند. کف آن را هنوز داوود نسابیده و لک های سیاه، رنگ نقره ای کف تغار را پوشانده است. اندازه دکان حاج عبدالله به ١۵ متر نمی رسد. دوده کوره تا کمره دیوارهای طبله کرده دکان بالا رفته و قفسه ها و رف های فلزی که ابزار کار و وسایل خرده ریز را توی آنها چیده اند، زنگار بسته اند. کیسه های شن و نشادر گوشه دکان تلنبار شده اند و ظروف دوده گرفته ای را که باید امشب توی محلول جوهر نمک بخوابانند، شلوغ و درهم توی قفسه ها جای داده اند. تاباندن کوره با گاز شهری به صرفه تر است، ولی اوستا عبدالله محض احتیاط پیت نفت آبی رنگ زیر رف را هم هیچوقت خالی نمی گذارد. پیت حلبی هم که توی آن ذغال می ریزند و روی آن بساط چای صبحانه و عصرانه شان را به راه می کنند، با نفت می سوزد. دیگچه ها و سینی و قابلمه هایی را که سفید شده اند، کنار در باریک دکان چیده اند و نصیر مشغول بسته بندی آنها است تا به مشتریان تحویل دهند. داوود کوره را تابانده و مشغول جوشاندن دیزاب است. تا دیزاب داغ از قل زدن بیفتد، می تواند کمی نفس چاق کند.

دیگ و پاتیل های نذری

نصیر کنار دیگ مسی پر از جوهر نمک چمباتمه زده و هر بار که تکه پوست کوچک توی مشتش را روی آفتابه مسی می کشد، سیاهی و زنگار رویه آن توی راه آب باریک کف دکان راه می گیرد. بسیاری از همکاران حاج عبدالله برای سابیدن ظروف از اسکاج ظرفشویی زبر استفاده می کنند، ولی او هنوز هم پیش از آن که دسته پوست بز به آخر برسد، نصیر را برای خریدن پوست تازه به دباغی می فرستد. یک کیسه پر از شن ریزه هم همیشه ته دکان هست تا نصیر آنها را روی پوست بریزد و خوب کف و روی ظرف های سیاه را بسابد.
دیگچه ها و پارچ و آفتابه ها را نصیر هم می تواند توی کوره بتاباند، ولی نزدیک محرم و صفر و ماه رمضان که دیگ و پاتیل های نذری پزان از انباری ها بیرون می آیند، داوود باید خودش دم کوره بایستد. وقتی دیگ های مسی بزرگ و سنگین داغ می شوند، آسا ن نیست که با یک دست لبه سرخ و حرارت دیده دیگ ها را بگیری و با دست دیگر دیزاب جوشیده را توی آنها بغلتانی، ولی داوود خوب از پس کار برمی آید. از ١٢ سال پیش که پدرش دیگر قوت سفیدگری نداشت و خانه نشین شد، داوود رشته کار دکان حاجی را توی دستش گرفت. قبل از آن گاهی وردست پدر، پای کوره می ایستاد و از دیزاب جوشاندن تا قلع اندود کردن ظروف مسی را یاد گرفته بود.

پیشه ای رو به فراموشی

نصیر چند سال بعد از اوستاکار شدن داوود شاگرد دکان حاج عبدالله شده و هنوز مانده که قلع اندود کردن ظروف سابیده شده را به او بسپارند، ولی باید اول صبح و پیش از رسیدن داوود و اوستا عبدالله کوره را روشن و کم و زیاد شن و نشادر و دیزاب و زغال چوب را بسنجد تا وسط کار لنگ نمانند. اگر چه این روزها دیگر از دسته های کم اجدان و پاتیل و تغارهای مسی که اول صبح جلوی دکان سفیدگری تلنبار می شدند خبری نیست و شاید حتی چند روز گذر مشتری به بن بست درختی نیفتد، ولی اوستا عبدالله به عادت گذشته ها هر شب به نصیر سفارش می کند که همه ابزار و لوازم کار را روبراه کند تا کم و کاستی در کارشان نباشد. حاج عبدالله عمری به انصاف و مدارا با مشتری شهره بوده و حالا هم سعی می کند خوش انصاف باشد، ولی قیمت قلع که هر روز بالا و بالاتر می رود دست و بالش را بسته و با قد کشیدن نرخ این فلز وارداتی، اجرت کار او و شاگردانش هم بیشتر می شود. حاج عبدالله می گوید: «قدیم قلع را از بلژیک وارد می کردند، ولی از چند سال پیش این فلز از مالزی به ایران می آید. ما به صورت شمش و کیلویی قلع را می خریم و خودمان آن را آب می کنیم.» سفیدگری کار و کسب آبا و اجدادی اوستا عبدالله قاسمیان است و با آن که ظروف خوش رنگ و لعاب و ارزان قیمت تفلون جای ظروف مسی را در آشپزخانه بانوان ایرانی تنگ کرده اند، او باز هم نمی تواند از کوره سفیدگری و پیشه زنگار گرفته اش دل بکند.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین