عربستان سعودی در آستانه تحولی بی سابقه

به گزارش سرویس بین الملل خبر ناب به نقل از همشهری - ایندیپندنت در این گزارش، به تصویری از تحولات ساختاری و فکری در نهادهای دینی عربستان در سایه چشم انداز ۲۰۳۰ و اصلاحات ولی عهد محمد بن سلمان به ویژه در حوزه هایی نظیر نهاد فتوا، نهاد قضا و حوزه آموزش دینی، که پیش تر به شدت محافظه کارانه بودند، اشاره کرده و آورده است: خالی بودن منصب مفتی اعظم در عربستان، پس از درگذشت شیخ عبدالعزیز آل شیخ، احتمالاً سرآغاز تحولی ساختاری و محتوایی در نهاد رسمی فتوا و دین در این کشور خواهد بود.

در ادامه این گزارش آمده است: طبق تحلیل کارشناسان، تأخیر در معرفی جانشین نه از سر غفلت، بلکه نشانه ای از بازنگری جدی در نقش و ساختار نهاد دینی است. در این راستا، تحلیلگران معتقدند نهادهایی چون «رئاسة الإفتاء»، «هیئة کبار العلماء» و سایر مراکز دینی در آستانه بازتعریف جایگاه و عملکرد خود بر اساس الزامات عصر جدید و تحولات سیاسی-اجتماعی این کشور هستند.

این مطلب با اشاره به اینکه مرگ مفتی اعظم نقطه عطفی برای بازسازی نهاد دینی در عربستان است، در ادامه نوشته است: تحول در نهاد فتوا بخشی از پروژه کلان مدرنیزاسیون عربستان است که تحت رهبری محمد بن سلمان در حال اجراست. تأکید می شود که نقش نهادهای دینی از مرجعیت فتوایی سنتی به نهادهایی مشورتی، تخصصی، معتدل و همسو با سیاست های کلان دولت در حال تغییر است.

براساس نوشته ایندیپندنت، تحلیلگران معتقدند تأخیر در انتصاب مفتی جدید، به معنای برنامه ریزی برای بازطراحی نهاد دینی و ساختار آن است. در ساختار جدید ممکن است به جای تأکید بر فتواهای فردی، اجتهادات گروهی و نهادی مورد توجه قرار گیرد.

نویسنده با اشاره به تاریخچه رابطه قدرت دینی و سیاسی در عربستان ادامه داده است: نقش علمای سنتی که روزگاری شریک مشروعیت بخشی به نظام بودند، اکنون به نقش مشاور کاهش یافته است. ولی عهد خود در گفت وگو با رسانه ها تصریح کرده که کلام نهایی در حوزه دین با ولی امر (پادشاه) است و نهاد فتوا تنها مشورت می دهد.

فهد الشقیران تحلیلگر و نویسنده عربستانی در این باره می گوید: اصلاح نهاد دینی امری ضروری برای همسویی با تحولات دنیای معاصر است. نهادهای دینی باید به روز شوند تا بتوانند مسائل جدید را پاسخ دهند.

هشام الغنام دیگر کارشناس عربستانی نیز بر این باور است که عربستان در حال دور شدن از نسخه سنتی سلفیت است و «دیپلماسی دینی» جدیدی را توسعه می دهد که کمتر ایدئولوژیک و بیشتر انسانی-فرهنگی است.

خانم نجاح العتیبی پژوهشگر امور سیاسی نیز می گوید: درگذشت آل شیخ پایان یک دوره محافظه کاری دینی است و اکنون زمان بازتعریف نقش نهاد دینی بر اساس واقعیت های جدید اجتماعی است.

یزید الهریش دیگر تحلیلگر عربستانی تصریح می کند: با توجه به تحولات اجتماعی، نهادهای دینی در نقطه عطفی قرار دارند و برای ایفای نقشی مؤثر باید با روح زمانه هماهنگ شوند. الگوی اصلاحات دینی در عربستان شامل کاهش اختیارات هیئت امر به معروف، اصلاح آموزش دینی و تعدیل محتواهای افراطی، روی آوردن به گفت وگوی ادیان و مذهب گرایی معتدل (مانند فعالیت های محمد العیسی در “رابطة العالم الإسلامی”) است.

درپایان گزارش تحلیلی ایندیپندنت آمده است: عربستان سعودی در آستانه تحولی بی سابقه در نهاد دین است، تحولی که نه تنها ساختار و شاکله نهادهای دینی را دگرگون می کند، بلکه بر فلسفه تأثیرگذاری آن نیز تجدیدنظر می نماید. عربستان دیگر نمی خواهد صادراتش صرفاً نفت یا وهابیت باشد، بلکه به دنبال الگویی دینی است که با اهداف توسعه و قدرت نرم بین المللی اش همخوانی داشته باشد.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین