وسط این همه مشکلات هم می توانیم شاد باشیم - بعضی ها عادت به غر زدن دارند - عادت کرده ایم همیشه شاکی باشیم

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از همشهری - پروانه بندپی: چهارمین روز از هفته سلامت با نام «سلامت خانواده و سلامت روانی اجتماعی» نامگذاری شده است. قطعا برخورداری از سلامت روان به اندازه سلامت جسم پراهمیت و ضروری است و برای احساس رضایت و لذت بردن از زندگی، کشف توانایی های خود، انتخاب های درست، تعامل سالم و مناسب با دیگران، ایفای نقش های فردی و اجتماعی ، اثرگذاری روی دیگران، مدیریت استرس های روزمره و ... لازم است.

خیلی ها بر این تصورند که داشتن سلامت روان یعنی همین که اختلالات یا بیماری های روانی نداشته باشند، اما در تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) در این خصوص آمده است: «داشتن سلامت عبارت است از رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی. نه فقط نداشتن بیماری یا ناتوانی.» سلامت روان به دو دسته فردی و اجتماعی تقسیم می شود که به گفته روانشناسان، هردو تاثیر مستقیم بر یکدیگر دارند و تحت تاثیر یکدیگر قرار می گیرند.

۴۰ درصد شادکامی دست خودمان است

آمارها می گویند آمار اختلالات روانی و میانگین مصرف داروهای ضد اضطراب و افسردگی در سال های اخیر در ایران افزایش یافته و این موضوع در کشور ما در مقایسه با سایر کشورهای آسیایی، رشد قابل توجهی داشته است.

خیلی ها می پرسند با این اوصاف و با وجود نوسانات اقتصادی، مشکلات معیشتی، تورم، مشکلات اجتماعی و دیگر مشکلات در کشور، چگونه می توان سلامت روانیِ اجتماعی را تامین کرد و از افراد نیز خواست که برای حفظ سلامت روان خود و خانواده تلاش کنند؟

دکتر مهرنسا شهابی، روانشناس و مشاور خانواده و هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه شهید مطهری در گفتگو با همشهری آنلاین به این موضوع مهم اشاره می کند که بر اساس پژوهش های جهانی، ۶۰ درصد خوشنودی و شادکامی ما به عوامل بیرونی مثل اقتصاد و تحریم ها و ... مرتبط است و ۴۰ درصد آن در اختیار خود ماست. درواقع شاد زیستن و تجربه خوشبختی خود به خود به وجود نمی آید. بلکه ایجاد کردنی است و به تلاش دائمی نیاز دارد.

دکتر مهرنسا شهابی، هیأت علمی گروه روانشناسی دانشگاه شهید مطهری

این مدرس روانشناسی ادامه می دهد: همه ما می دانیم که یک سری مشکلات در جامعه وجود دارد و تردیدی هم در آن نیست، اما این که فقط و فقط روی مشکلات بیرونی تمرکز کنیم و نقش فعال خود را از یاد ببریم، نه تنها مشکلات را حل نمی کند، بلکه سلامت روانی ما را به خطر می اندازد. و نتیجه این می شود که هم مشکلات مالی ما سر جای خود باقی می ماند و هم سلامت جسم و روان ما از دست می رود.

بعضی ها عادت به غر زدن دارند

شهابی به این نکته مهم اشاره می کند که سلامت خانواده و سلامت جامعه، رابطه مستقیمی با همدیگر دارند. شما وقتی ۷ صبح از خواب بیدار می شوید و روزتان را با خواندن اخبار بد شروع می کنید، هم خُلق خودتان را پایین می آورید و هم خُلق اعضای خانواده را. افراد وقتی خلق شان پایین می آید، کارآمدی شان هم تحت تاثیر قرار می گیرد. شما وقتی حال تان بد است، خاطرات بدتان فعال تر می شوند، تحمل تان نسبت به کارهای کودک تان کمتر می شود، راحت تر با همسرتان دعوا می کنید، کمتر گذشت می کنید. پا از خانه هم که بیرون می گذارید، خلق بد خود را به دیگر افراد جامعه هم منتقل می کنید. مثلا در اتوبوس و مترو با بغل دستی تان دعواتان می شود، در محیط کار با همکار خود بحث می کنید و ... به این ترتیب سلامت روانی اجتماع را هم به خطر می اندازید. همان طور که گفتم، فرد (یا خانواده) و اجتماع رابطه تنگاتنکی با هم دارند و مثل یک زنجیره به هم وصل اند.

این مشاور خانواده می گوید: خیلی از افراد صبح وقتی بیدار می شوند، نه تغذیه درستی دارند، نه ورزش می کنند، نه برنامه و هدفی دارند. طبیعی است که این موارد، خلق شما را پایین می آورد. خیلی ها چون عوامل بیرونی را مسبب همه مشکلات می دانند، تلاشی هم برای بهبود حال خود نمی کنند. در حالی که آیا شما وقتی شارژ موبایل تان به ۱۰ درصد می رسد، آن را کنار می گذارید؟ یا در سطل زباله می اندازید؟ نه، آن را دوباره شارژ می کنید. ما باید بتوانیم با انجام کارهایی خودمان را هم شارژ کنیم. شما هرچقدر هم پولدار باشید، باز غم و اندوه و مشکلات در زندگی وجود خواهد داشت. پس بدانیم که بخشی از حال خوب به خود ما برمی گردد. قرار هم نیست همیشه دیگران از بیرون بیایند حال خوب را به ما تزریق کنند.

دلخوشی های کوچک را ببینیم

شهابی به افرادی اشاره می کند که فقط نکات منفی را می بینند، نمای جامعه را همیشه بدبینانه نمایش می دهند، فقط از مشکلات صحبت می کنند، در فضای مجازی مدام از نکات منفی می نویسند، نزاع ها را پررنگ تر نشان می دهند و به این ترتیب، حال بد را به دیگران نیز تزریق می کنند.

این روانشناس می گوید: وقتی شما مثلا در توییتر مدام توییت های منفی می نویسید، حس افرادی را هم که آن توییت ها را می خوانند، منفی می کنید و آنها فکر می کنند آن مشکل، یک مساله رایج در جامعه است. خیلی ها نمی دانند که کلمات بسیار تاثیرگذارند.

این مدرس تاکید می کند: ما باید یاد بگیریم که دلخوشی های کوچک و نعمت های زندگی مان را هم ببینیم و فقط منتظر اتفاقات بزرگ نباشیم. در ضمن قدرشناس و شکرگزار باشیم؛ همین که امروز دندان درد نداریم، همین که سلامتیم و می توانیم با اشتها غذا بخوریم، همین که خنکی صبح را روی صورت مان حس می کنیم، همین ها جای شکر دارد.

بیشتر بخوانید

شهابی می گوید: البته تاب آوری افراد جامعه ما پایین آمده است. این روزها مد شده که می گویند «آدم های سمی را از زندگی خود کنار بگذارید». همه جا این جمله را می شنویم و می خوانیم. خب با این معادله که باید همه آدم ها را از زندگی حذف کنیم. به جای این کار باید با اطرافیان و عزیزان خود رابطه محترمانه و مهربانانه برقرار کنیم، به دیگران لبخند بزنیم، گاهی جای خود را در اتوبوس به دیگری بدهیم. همین کارهای کوچک، حال ما را خوب می کند. اینها شعار نیست. این فرهنگ در تمام دنیا رایج است. به جای ماندن در چِرایی ها، باید به این فکر کنیم که برای حال خوبم چه کار می توانم بکنم؟

مشکلات اقتصادی را انکار نمی کنیم اما ...

خیلی از افراد می گویند مشکلات معیشتی اجازه نمی دهد که به حال خوب فکر کنیم. یا خیلی ها می گویند وقتی حقوق من دوم ماه تمام می شود، چطور می توانم برای شاد کردن خودم تلاش کنم؟ شهابی در این رابطه می گوید: ببینید یک چیزهایی در کنترل ما نیست و نمی شود کاری کرد، اما خیلی از ما چیزهایی که در کنترل مان هست را هم اصلاح نمی کنیم و نتیجه این می شود که دچار استرس و اضطراب و بدحالی و دور ماندن از سلامت روان می شویم.

این روانشناس ادامه می دهد: آیا اگر مدام غر بزنید که حقوق من دوم هر ماه تمام می شود، به حل مسائل مالی شما کمکی می کند؟ مشکل خیلی از افراد این است که چیزهایی که در اختیار خودشان هست را هم اصلاح و کنترل نمی کنند. مثلا فرد هر روز شیرینی می خورد و اصلا به تغذیه اش و سبک زندگی اش اهمیتی نمی دهد. یا نزدیک خانه اش یک پارک هست اما یک بار هم نشده که با خانواده اش تا آن پارک بروند. بعد انتظار دارد حالش خود به خود خوب باشد.

این مدرس روانشناسی می گوید: واقعیت این است که عده زیادی هم توانایی مالی بدی ندارند اما هرجا می نشینند، از نداری حرف می زنند. ما مشکلات اقتصادی جامعه را انکار نمی کنیم ولی موضوع این است که خیلی ها عادت کرده اند فقط از نگرانی ها و نداری ها حرف بزنند و همیشه شاکی باشند.

غم و شادیِ پایدار نداریم

خیلی از مردم تصور می کنند اگر همین امروز ۱۰۰ میلیارد تومان برنده شوند، خوشبخت ترین فرد دنیا خواهند بود و این احساس در آنها ماندگار خواهد بود. اما این طور نیست. این موضوع را دکتر شهابی عنوان می کند و ادامه می دهد: بله، میزان شادکامی تا اندازه ای در شما بالا می رود اما بعد از آن دوباره فروکش می کند. این را من نمی گویم، روانشناسی اجتماعی می گوید. درواقع هیچ چیز نه می تواند خوشحالی پایدار بیاورد و نه می تواند غم پایدار با خودش بیاورد. اگر این نکته مهم را بدانیم، کمک بزرگی به ایجاد حال خوب در خودمان و دیگران می کند. در این میان با اختلالات روانی کاری نداریم. چون بحث اختلالات جدا است.

این روانشناس و مشاور خانواده تاکید می کند: زندگی هرکدام از ما ریزه کاری ها و ظرافت هایی دارد که اگر آنها را ببینیم، حال مان بهتر می شود. فقط یادمان باشد که همه ما مثل زنجیره به هم وصلیم و حال خوب و سلامت روان مان در همدیگر تاثیر دارد.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین