میزبانی موقت از بچه ها

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از همشهری - محمدسرابی:طی انتقاداتی، درباره وابستگی کودکان به میزبانان خود هشدار داده شده است، اما یکی از مدیران بهزیستی در گفت وگو با همشهری تأکید کرد که طرح میزبان به صورت کلی بهتر از نگهداری کودکان در پرورشگاه هاست؛ مخصوصا کودکانی که احتمال فرزندخواندگی ندارند.

از بلاتکلیفی به میزبانی

تا ۲ سال قبل کودکان ساکن مراکز نگهداری بهزیستی ۳ سرنوشت پیدا می کردند. اگر خانواده ای داشتند پیش آنها برمی گشتند، اگر اقوامی داشتند به آنها سپرده می شدند و اگر خانواده دیگری متقاضی فرزندخواندگی بود، صاحب خانواده جدید می شدند. این طرح ها به ترتیب «بازپیوند به خانواده زیستی» «خانواده جایگزین» و «فرزندخواندگی» نامیده می شد. طرح میزبان آذر سال ۱۴۰۲ از سوی وزیر دادگستری ابلاغ شد. می شود این طرح را نوعی فرزندخواندگی موقت به شمار آورد.

حمیدرضا الوند، مدیرکل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی در پاسخ به سؤال همشهری درباره اینکه چه ضرورتی برای اجرای طرح میزبان وجود داشت، می گوید: «گاهی اوقات مدت زمان حضور بعضی از کودکان در مراکز طولانی می شود؛ مثلا به دلیل ثبات نداشتن وضعیت والدین زندانی، معتاد و...؛ به همین دلیل تعیین تکلیف کودک توسط مرجع قضایی طولانی می شود. در این مدت قانونا نمی شود کودک را به فرزندخواندگی سپرد و مدت زیادی در مؤسسه باقی می ماند.»

کودکانی که خواهان کمتر دارند

بیشتر متقاضیان فرزندخواندگی می خواهند بچه های کوچک و ایده آل را بپذیرند تا آنها را مانند بچه ای که خود به دنیا آورده اند، تصور کنند.

الوند درباره دلیل دیگر اجرای طرح میزبان می گوید: «واقعیت دیگر اینکه کودکان سن بالا یا کودکان دارای معلولیت یا نیازمند پیگیری درمانی، در مقایسه با کودکان سن پایین یا کودکان سالم اقبال کمتری برای فرزندخواندگی دارند. آنها تا زمان ورود به زندگی مستقل یا به اصطلاح ترخیص در مراکز زندگی و هیچ گاه لذت حضور در محیط خانواده را احساس نمی کنند. در طرح میزبان، تجربه زندگی در محیط خانواده برای این گروه ممکن می شود. چه بسا در این مدت همان خانواده میزبان، متقاضی فرزندخواندگی کودک شوند؛ حتی اگر این اتفاق مبارک نیفتد، این کودکان پس از رسیدن به جوانی و ورود به زندگی مستقل، از حمایت خانواده میزبان برخوردار می شوند.»

بیشتر کودکانی که متقاضی فرزندخواندگی پیدا کنند، حداکثر ۶ سال دارند؛ درحالی که براساس قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، کودکان تا ۱۶سالگی می توانند به خانواده ها سپرده شوند؛ به همین دلیل در طرح میزبان، اولویت واگذاری با کودکان ۷ سال به بالاست.

در طول جنگ ۱۲ روزه بخشی از کودکانی که در مراکز بهزیستی نگهداری می شدند به خانواده های میزبان سپرده شدند.

وابسته نشوند

اگر کودک مدتی پیش یک خانواده زندگی کند به آنها وابسته می شود و بازگشت دوباره او به فضای مراکز نگهداری و مؤسسه ها شاید در حد یک شکست عاطفی دردناک باشد.

الوند در این باره می گوید: «نگهداری در مؤسسات و مراکز روی رشد همه جانبه کودکان پیامدهای ناگواری دارد و بهتر است که با مراقبت های خانواده محور جایگزین شود. البته طرح میزبان ممکن است چالش هایی داشته باشد، اما پژوهش ها نشان دادند که حتی اقامت کوتاه مدت کودک در خانواده، فرصت های بیشتری برای تقویت دلبستگی و تاب آوری او فراهم می کند. بهزیستی برای اجرای این طرح مطالعات جهانی را هم بررسی کرده است.»

او تأکید می کند: «از حدود ۶۵۰ پرونده طرح میزبان ۲۰۰ مورد فرزندخواندگی داشتیم و ۳۰۰ مورد هم کودک همچنان نزد خانواده میزبان به سرمی برند.»

ظاهرا به خانواده های میزبان گفته می شود که سطح ارتباط عاطفی خود را با کودک تنظیم کنند و از یاد نبرند که این یک اقامت موقت است.

طرح میزبان نیاز به حکم قاضی ندارد

طرح فرزندخواندگی هم از طرف بهزیستی و هم از طرف خانواده ها مشکلاتی داشت. طرح میزبان از این نظر ساده تر است که نیازمند دستور قضایی نیست، اما ممکن است برخی ادارات بهزیستی دستور قضایی هم برای آن بگیرند. از طرف دیگر شرایط «انتقال بخشی از اموال به کودک» که مخصوص فرزندخواندگی بود و برخی زوج ها را منصرف می کرد، در میزبان وجود ندارد. اسم کودک هم وارد شناسنامه زوج ها نمی شود.

فرزندخواندگی دائمی معمولا برای کودکانی است که پدر و مادر و جد پدری نداشته باشند. قبلا براساس طرح امین موقت، می شد این بچه ها را موقتا با حکم قاضی به خانواده ای سپرد تا وضعیت والدین شان مشخص شود، اما طرح میزبان نیازی به حکم قاضی ندارد. یکی از نتایج طرح میزبان کاهش تعداد کودکانی است که در مراکز نگهداری بهزیستی به سرمی برند.

زوج هایی که به صورت قانونی و دائم ازدواج کرده و حداقل یکی از آنها به ۳۰سال رسیده باشند و نیز دختران و زنان بدون شوهر بالای ۳۰سال می توانند متقاضی میزبان باشند. خانواده هایی که قبلا برای فرزندخواندگی ثبت نام کرده باشند هم می توانند درخواست میزبانی بدهند. در شرایط جنگ۱۲ روزه ۱۷۵ کودک به خانواده میزبان سپرده شدند.

بیش از ۶۵۰ پرونده کودک میزبان

شیوه نامه طرح میزبان شهریور ۱۴۰۲ ابلاغ و در استان ها اجرا شد. از آن زمان شناسایی خانواده های میزبان و آموزش شان برای مواقع اضطرار و بحران در دست اقدام است. بخشی از اطلاعاتی که مدیرکل دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان بهزیستی در اختیار همشهری گذاشت را می خوانید:

۶۴۳ مورد ورود به خانواده میزبان تا آبان ماه انجام شد

۲۸۸ مورد در خانواده های میزبان تحت مراقبت هستند

۱۹۶ مورد به فرزندخواندگی منجر شد

۱۳۳ مورد به خانه های نگهداری برگشت داده شد

۲۶ مورد به خانواده زیستی بازپیوند داده شد

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین