حجاب سبک زندگی ست یا لباس فرم؟

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - پوشش و عفاف، مفهومی فراتر از یک حکم دینی و یک دستورالعمل صرف است؛ در ژرفای تاریخ و فطرت انسان ریشه دارد. زن ایرانی، همواره در طول تاریخ پر افتخار خود، این مفهوم را نه تنها حفظ کرده، بلکه آن را نشانه ای از هویت، تشخص و اقتدار خود دانسته است. برای احیای این گنجینه و تبیین زیبایی های آن برای نسل های جوان، به ویژه نوجوانان و دختران، نیازمند یک بازنگری جدی در شیوه های ترویج و استفاده هدفمند از ابزار قدرتمند رسانه با رویکردی نوآورانه و مبتنی بر تنوع و سلیقه پذیری هستیم.

میراث فطری و فرهنگی-تاریخی

پوشش، نخستین واکنشی بوده که انسان از ابتدای خلقت برای حفظ حریم و کرامت خود به کار برده است. این تلاش مداوم در طول تاریخ، گواه روشنی بر فطری بودن عفاف در وجود آدمی است. در بستر فرهنگ غنی ایران، این فطرت به یک اصل اجتماعی و فرهنگی بدل شده است:

تاریخ اساطیری ایران، مملو از زنانی است که پوشش را در شمار وظایف و مایه ی احترام خود می دانسته اند. شاهنامه فردوسی، این سند اصیل هویت ایرانی، زنان را با مفاهیمی چون «پوشیده رویان»، «پاک دامن» و «باحیا» توصیف می کند.

حکیم طوس، زنان خود را در هاله ای از پوشیدگی، اصالت، پاکی، راستی و خردمندی قرار می دهد. شخصیت هایی چون «گردیه» خردمندترین زن شاهنامه یا «منیژه» دختر افراسیاب با پوششی کامل و به دور از دیدگان نامحرم توصیف شده اند. فردوسی به صراحت، زنانی را که در این مسیر گام برمی دارند، تقدیس کرده است. پوشش در اینجا نه یک محدودیت، بلکه نشانه ای از شأن، قدرت و جایگاه والای اجتماعی بوده است. ریشه گرفتن فرهنگ ایرانیان باستان از آموزه های آئین آسمانی زرتشت که بر راستی، درستی، تحکیم خانواده و پرورش فرزندان پاک نهاد تأکید دارد، لزوم پوشیدگی زن را به یک توصیه اکید تبدیل کرده است. این حکم در تمامی ادیان الهی، اعم از یهودیت و مسیحیت نیز با درجات و تفاوت هایی وجود داشته است. حجاب اسلامی به معنای «پوشاندن بدن زن در برابر نامحرم»، در امتداد همین سنت عفیف و فطری تاریخی قرار می گیرد.

ضرورت تحول در شیوه ترویج

با وجود ریشه های محکم تاریخی و دینی، در عصر حاضر و مواجهه با نسل جدید، روش های سنتی ترویج حجاب دیگر کارایی لازم را ندارند. رویکردهای قدیمی که بر تبلیغ یک نوع و یک شکل حجاب (غالباً حد اعلای آن) با یک رنگ و مدل خاص اصرار می ورزند، اغلب منجر به دل زدگی و پس زنی در قشر نوجوان می شود. نسل امروز، بیش از هر چیز به دنبال انتخاب آگاهانه، زیبایی و احترام به سلیقه فردی است.

ترویج حجاب در عصر کنونی باید از حالت دستوری به اقناعی-فرهنگی و از تک صدایی به پذیرش تنوع تغییر کند. راهکار اول استفاده هنرمندانه و مؤثر از رسانه یعنی فیلم، کارتون و محتوای دیجیتال است. رسانه های تصویری و دیجیتال، قدرتمندترین ابزارهای فرهنگ سازی در مواجهه با نوجوانان و جوانان دختر هستند. تأکید صرف بر آموزش های مستقیم، باید جای خود را به تولید محتوای جذاب و غیرمستقیم بدهد.

این ترویج باید از طریق تبیین فلسفه در قالب روایت باشد. به جای بیان خشکِ احکام، باید با ساخت فیلم های سینمایی، سریال ها و انیمیشن های باکیفیت، «فلسفه حجاب» و «زیبایی های عفاف» را به نمایش گذاشت. محتوا باید نشان دهد که حجاب امنیت بخش و تضمین کننده کرامت زن و باعث تمرکز جامعه بر قابلیت های زنانه (خردمندی، علم، هنر و...) به جای جذابیت های جنسی او می شود و نشانه بلوغ فکری و انتخاب آگاهانه است. باید شخصیت های در فیلم ها و کارتون ها خلق شوند که در زمینه های مختلف (علمی، ورزشی، مدیریت، کارآفرینی) قوی، موفق، باهوش و دوست داشتنی باشند. این الگوها باید بتوانند برای مخاطب نوجوان الهام بخش بوده و جذابیت های مدل های غربی را خنثی کنند.

به رسمیت شناختن تنوع و زیبایی شناسی حجاب

اصرار بر یک شکل واحد از حجاب و پوشش کامل، بزرگترین مانع در پذیرش آن از سوی نوجوانان و جوانان نسل جدید است که عمیقا به دنبال تحول و تنوع هستند. نیاز به پذیرش تنوع سلایق در چارچوب شرعی یک اصل اساسی است.

تنوع در رنگ ها، مدل ها و سبک های پوشش مانند مانتوهای پوشیده و شیک، روسری ها و شال های رنگارنگ و زیبا، مدل های متفاوت حجاب، اعم از عبا و... باید به رسمیت شناخته شده و ترویج یابد. نیاز است تا صنعت مد و پوشاک داخلی به جای تقلید، به تولید لباس های محجبه ای بپردازد که هم عفیفانه و هم جذاب باشند. و از طرفی فعالان فرهنگی با طرح مسائل حاشیه ای و سطحی مثل حجاب استایل ها و... درگیر دور باطل نشوند.

حجاب باید به عنوان بخشی از یک سبک زندگی متفکرانه و اخلاقی به مخاطب عرضه شود، نه یک لباس فرم. معرفی حجاب به عنوان سنگر مقاومت و مظهر آزادی درونی که زن را از نگاه شیء وار رهایی می بخشد.

علاوه بر آنها، برای نوجوان، اقناع عقلی بسیار مهم تر از دستورالعمل است. برگزاری کارگاه های پرسش و پاسخ آزاد، مناظره ها و نشست های صمیمی با مشاوران و متخصصانی که خود، مروج حجاب های متنوع هستند، می تواند زمینه انتخاب آگاهانه را فراهم کند.

در نهایت، ترویج عفاف و حجاب یک فرایند فرهنگی عمیق است که با تأکید بر ریشه های فطری و تاریخی آن در هویت زن ایرانی و بکارگیری رویکردهای رسانه ای نوآورانه و مبتنی بر احترام به سلیقه نسل جدید، میسر خواهد شد. هدف باید تبدیل حجاب از یک حکم ظاهری به یک باور قلبی، انتخاب خردمندانه و نشانه کرامت نفس باشد.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین