دود انفجار در چشم همه می رود - زخم های نامرئی جامعه - ضرورت کنار هم بودن

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از خبرآنلاین - علی سلیمی: انفجار هولناک چند روز پیش در بندر شهید رجایی قلب تمام مردم ایران را به درد آورد. حوادثی از این دست که متاسفانه در کشور ما زیاد رخ می هد، در کنار خسارات مادی و تلفات جانی غیر‎قابل جبران و دردناک، سایه ای سنگین بر روان جامعه ایران می افکند. آسیب پذیری جمعی جامعه در چنین فجایعی تحت تاثیر قرار می گیرد و توجه به پیامدهای روان شناختی این فاجعه در کنار تمام پیگیری ها و پیامدهای دیگر این اتفاق ضرورت دارد.

وقتی صدای مهیب انفجار فرو می نشیند، پژواک آن در جان های بسیاری باقی می ماند. افرادی که مستقیماً درگیر حادثه بوده اند، با کابوس از دست دادن عزیزان، جراحات جسمی و روانی، و احساس ناامنی دست و پنجه نرم می کنند. اما دامنه این تاثیرات بسیار فراتر از قربانیان مستقیم است. شاهدان عینی، خانواده ها، دوستان و حتی عموم مردم که از طریق رسانه ها در جریان این فاجعه قرار می گیرند، ممکن است طیف وسیعی از واکنش های روانی را تجربه کنند.

شوک، ناباوری، ترس، اضطراب، غم، خشم، احساس گناه بازماندگان و نگرانی برای آینده، تنها بخشی از این طیف گسترده هستند. تماشای تصاویر و شنیدن جزئیات دردناک حادثه می تواند حس همدلی را برانگیزد، اما در عین حال، سطح استرس و آسیب پذیری روانی را در سطح جامعه افزایش دهد. در چنین شرایطی، احساس ناامنی عمومی می تواند گسترش یابد و اعتماد به محیط و ساختارهای اجتماعی را متزلزل کند. اتفاقی که در جامعه ما در حال رخ دادن است و احساس ناامنی به شیوه های مختلف هر روز بیشتر می شود.

 در مواقع این چنینی، نقش روانشناسان و متخصصان سلامت روان بیش از هر زمان دیگری اهمیت می یابد. وظیفه این متخصصان، مداخله در سطوح مختلف و ارائه حمایت های لازم به افراد و جامعه است. در چند روز گذشته بعضی از متخصصان سلامت روان به شکل سازمان یافته و برخی دیگر به شکل داوطلبانه به ارائه خدمات سلامت روان و مداخله در بحران به بازماندگان، خانواده بازماندگان و ساکنان مجاور محدوده حادثه پرداختند. اما همانطور که اشاره شد چنینی فاجعه ای تمام مردم کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و بر میزان تنش روانی افراد جامعه اثر می گذارد و توجه به برخی نکات مهم و مفید است.

بسیاری از افراد پس از یک رویداد آسیب زا، واکنش های هیجانی، شناختی، جسمی و رفتاری مختلفی را تجربه می کنند که ممکن است برایشان نگران کننده باشد. ممکن است شما تحت تاثیر این فاجعه  تجربیاتی مانند اضطراب،خشم، ترس، بی خوابی، تغییر در اشتها، تمرکز پایین و یادآوری های ناخواسته را تجربه کنید. این تجربیات اغلب پاسخ های طبیعی به یک وضعیت غیرطبیعی هستند و لزوماً نشانه اختلال روانی نیستند.

در این شرایط صحبت کردن با عزیزان، دوستان و افراد مورد اعتماد در مورد احساسات و نگرانی های خود می تواند کمک کننده باشد. سعی کنید در کنار صحبت درباره جزئیات، آمار و علت اتفاق، در مورد احساساتی که این این فاجعه در شما ایجاد کرده صحبت کنید و در عین حال سعی کنید شما نیز از دیگران حمایت و با آنها همدلی کنید. وقتی همدلانه گوش می دهیم، فقط منتظر نوبت خودمان برای حرف زدن نیستیم. تمام توجه مان به گوینده است، سعی می کنیم احساساتش را بفهمیم و با زبان بدن و کلام به او نشان می دهیم که درکش می کنیم. ایجاد حس همبستگی می تواند آسیب های روان شناختی چنین فاجعه هایی را قابل کنترل تر کند.

به طور کلی، افزایش آگاهی عمومی در مورد ابعاد روانشناختی بحران ها و فجایع، کاهش انگ مرتبط با مشکلات سلامت روان و تشویق به رفتارهای حمایتی و جستجوی کمک در صورت نیاز می تواند به التیام فردی و جمعی چنین بحران هایی کمک کند.