دانلود فیلم
مفاهیم: آنتی بادی مونوکلونال (پادتن تک دودمانی) چیست؟

مفاهیم: آنتی بادی مونوکلونال (پادتن تک دودمانی) چیست؟

۱۴ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۹:۰۸ زمان مطالعه : 3 دقیقه
سرویس علم و فناوری - آنتی‌بادی‌های مونوکلونال یا پادتن‌های تک‌دودمانی نوعی از آنتی‌بادی‌ها هستند که در آزمایشگاه‌ها برای مقاصد تحقیقاتی یا برای درمان بیماری‌ها تولید می‌شوند و پژوهشگران می‌خواهند از آنها برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ ناشی از کروناویروس جدید استفاده کنند.

آنتی بادی ها یا پادتن ها مولکول های پروتئینی که دستگاه ایمنی بدن در دفاع در برابر عوامل مهاجم تولید می کند، اساس تولید برخی از سودمندترین داروهای موجود در آزمایشگاه های زیست فناوری قرار می گیرند.

آنتی بادی های مونوکلونال بوسیله مجموعه های سلول های ایمنی مشابه که دودمان یا «کلون» همه شان به یک سلول والدی مشابه می رسد، تولید می شوند.

آنتی بادی های مونوکلونال «میل ترکیبی تک ظرفیتی» دارند به این معنا که همه آنها به یک «اپی توپ» واحد (محلی از آنتی ژن که آنتی بادی به آن متصل می شود) متصل می شوند. در مقابل آنتی بادی های پلی کلونال (پادتان های چند دودمانی) که معمولا بوسیله سلول های پلاسمایی (سلول های مولد آنتی بادی) با تبارهای متفاوت تولید می شوند، به چندین «اپی توپ» متصل می شوند.

آنتی بادی های مونوکلونال ابزار مهمی در بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و پزشکی هستند.

دانشمندان برای ساخت یک آنتی بادی مونوکلونال یک حیوان (یا احتمالا انسان) را با ماده ای که می خواهند آنتی بادی بر ضدش تولید شود، واکسینه می کنند تا دستگاه ایمنی حیوان شروع به تولید آنتی بادی بر ضد آن ماده خاص کند.

بدن حیوان به تدریج آنتی بادی هایی را خواهد ساخت که تاثیربخشی بیشتر و بیشتر بر ضد آن ماده یا به عبارت دیگر «آنتی ژن» دارند. سپس سلول های تولیدکننده آنتی بادی (سلول های پلاسمایی) از بقیه سلول های سفید خون جدا می شوند و در آزمایشگاه در ظرف کشت گذاشته می شوند تا معلوم شود آنتی بادی های کدامیک از آنها بهتر از همه به آن آنتی ژن معین متصل می شود.

سلولی که بهترین آنتی بادی از لحاظ اتصال با آنتی ژن را تولید می کند- از سایر سلول ها جدا می شود تا به اصطلاح به عنوان یک «کارخانه تولیدکننده آنتی بادی» به کار رود. آنتی بادی هایی که این سلول تولید می کند کاملا اختصاصی هستند و به یک محل خاص در آنتی ژن (که می تواند ویروس، باکتری، سلول سرطانی و ... باشد) متصل می شوند و آن را خنثی می کنند.

برای تولید این آنتی بادی مونوکلونال در ابعاد وسیع در مرحله بعد این سلول در آزمایشگاه با یک سلول سرطان خون پیوند زده می شود تا چیزی به نام «هیبریدوما» (hybridoma) یا «مونوکلون» (monoclone) به وجود آید. این هیبریدوما یا مونوکلون به طور مداوم آنتی بادی دقیقا مشابهی را تولید خواهد کرد. علت پیوند زدن سلول مونوکلونال با سلول سرطانی این است که خاصیت تکثیر مداوم به آن داده شود.

این سلول های مولد آنتی بادی های مونوکلونال استفاده های گسترده ای در تحقیقات علمی به عنوان یک ابزار بسیار دقیق دارند. در حال حاضر میلیون ها نوع از آنتی بادی های مونوکلونال به طور تجاری تولید می شوند و در آزمایشگاه ها برای اتصال به ریزترین و اختصاصی ترین هدف های سلولی به کار می روند.

آنتی بادی های مونوکلونال همچنین اساس بسیاری از داروهای پرفروش هستند. برای مثال داروی «ادالیموماب» با نام تجاری Humira یک آنتی بادی مونوکلونال است که برای درمان آرتریت روماتوئید به کار می رود. این دارو یک پروتئین التهابی را که نوعی «سایتوکاین» است، مهار می کند.

یک داروی دیگر به نام بواسیزوماب با نام تجاری Avastin مولکولی را هدف قرار می دهد که باعث رشد رگ های خونی می شود. این دارو با مهار کردن این مولکول می تواند سرعت رشد سرطان های ریه، روده بزرگ، کلیه و برخی سرطان های مغز را کاهش دهد.

پژوهشگران در ساسر جهان برای مبارزه با پاندمی کروناویروس جدید (سارس-کوو-۲) نیز به دنبال ساخت آنتی بادی های مونوکلونالی هستند که بتواند این ویروس را خنثی کند.

برای این کار ابتدا آنتی بادی های موجود در پلاسمای خون افرادی که از بیماری کووید-۱۹ ناشی از کروناویروس جدید بهبود یافته اند، جدا می شوند. در مرحله بعد از میان این آنتی بادی ها، موثرترین شان از لحاظ خنثی کردن کروناویروس جدا می شوند و در مرحله بعد به شیوه ای که در بالا گفته شد، تولید انبوه این آنتی بادی در کارخانه های داروسازی انجام می شود.

آنتی بادی های مونوکلونالی که به این ترتیب تولید می شوند، می توانند ایمنی موقتی «غیرفعال» در برابر کروناویروس در افراد ایجاد کنند تا زمانی که دستگاه ایمنی خود فرد پاسخ ایمنی کارآمد و درازمدت فعال در برابر ویروس ایجاد کند.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین

اخبار گوناگون در خبر ناب