سیدجمال ساداتیان و رحمان سیفی آزاد از سینمای اجتماعی و ناترازی فرهنگی سخن گفتند

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - همشهری آنلاین:علیرضا محمودی در آغاز برنامه زنده عنوان کرد: سال گذشته بیش از ۳۴ میلیون بلیت در گیشه های سینمای ایران فروخته شده که بیش از ۲۴ میلیون آن برای فیلم های کمدی بوده. از دوران همه گیری به این سو سیاست اکران بعد از ترکاندن گیشه با دینامیت تداوم آتش بازی با پژمان جمشیدی تا آخرین جرقه است. استدلال تداوم سریال »بخندان و بفروش» همگرایی مدیران سالن ها و مخاطبان در تولید و مصرف فیلم هابی است که فراغت مخاطب از مشکلات اقتصادی عمومی و تنگناهای مالی فردی را فراهم کنند، چون سالن تاریک خندان باعث فراموشی هم می شود. چهار سال از واکسن زدن جهان می گذرد، اما سینمای ملی هنوز سرفه دارد و خالی شدن سالن ها تجویز نمی شود. در این برنامه عنوان شد که آیا تعطیل شدن تولید و نمایش انواع فیلم تلخ و هشدار دهنده و تداوم فیلم شیرین و خواب کننده تا کی ادامه خواهد داشت؟ چگونه سینمای معتاد به مصرف سکانس قر و اطوار را به حالت عادی برگردانیم؟ سینمای ایران فقط باید نان فراموشی قیمت نان را بخورد؟

• ساداتیان در ابتدای این برنامه با اشاره به انتخاب دیرهنگام «زن و بچه» توضیح داد:کسانی که در سینما فعالیت می کنند، می دانند یک فیلم خوب به خصوص جدی یک پیش تولید مطولی دارد و در ادامه به یک پست پروداکشن قوی نیاز دارد، بسیاری معتقدند که کارگردانی در فیلم موثر است اما تدوین هم حرف اول را می زند، مثل این است که یک متریال خوب به آشپز حرفه آی بدهیم تا بتواند به بهترین شکل غذا را آماده کند. در «زن و بچه» ۲۸ اسفند فیلمبرداری تمام شد و کار ما خیلی فشرده بود که بتوانیم فیلم را به جشنواره برسانیم و برای این کار یک ماه فرصت داشتیم. در این فاصله کارهای فنی را انجام داده بودیم اما به هر حال یک سری خورده کاری داشت. نهایت فیلم با بعضی نقص ها هم فرستاده شد اما مورد توجه هیات داوران قرار گرفت.

رحمان سیفی آزاد
• در ادامه برنامه سوژه اصلی مطرح شد. رحمان سیفی آزاد درباره این که فیلم های کمدی مورد توجه هستند، توضیح داد:دلیل این که فیلم های کمدی مورد توجه هستند، حال مردم بد است، نیست، بلکه دلیل مهم این است که فیلم اجتماعی که رنگ واقعی از زندگی مردم را داشته باشد ساخته نمی شود. ما اگر فیلم اجتماعی خوب داشته باشیم حتما با فیلم های کمدی در فروش رقابت دارد مانند زمانی که فیلم «جدایی نادر و سیمین» با «اخراجی ها» اکران و در فروش رقابت داشت.
• سینمای کمدی به دلیل این که از نگاه مسئول فرهنگی کم خطر تلقی می شود آزادی بیشتری در تولید و اکران دارد. شوخی های جاری که گاهی خارج از آداب اجتماعی ما است اما به راحتی در فیلم ها گفته می شود به این بهانه که حال مردم خوب شود و اقتصاد سینما بچرخد. به نظرم بیشتر دخالت اشتباه مدیریت فرهنگی است که باعث شده این گذاره طرفدار بیشتری داشته باشد.
• اگر بخواهیم درباره فیلم های اجتماعی صحبت کنیم این نکته قابل تامل است تا زمانی که فیمسازان اجتماعی ما به غلط محملی برای نگاه خود بسازند این مشکلات در عرصه فیلمسازی اجتماعی وجود دارد. اما زمانی که دغدغه های اصلی اجتماعی داشته باشیم اگر درست و بدون سوگیری هدفمند این فیلم ها به نمایش در بیاید و در آن قصه گویی درستی انجام شود. سینمای اجتماعی هم حرف اول را می زند و در کنار اکران فیلم کمدی می تواند توازن داشته باشد. رقابت درست ایجاد شود.

سید جمال ساداتیان
• به نظرم این که می گویند کمدی حال مردم را خوب می کند استدلال درستی است. در کل باید بگویم هر موضوعی را از هر زاویه ای می توان نگاه کرد و در هر حوزه ای هر کسی می تواند از منظر ودانش خود به آن نگاه کند. واقعیت جامعه ما این است که ۹۰ میلیون با همین تعداد طرز تفکر داریم. یک بخشی طرفدار تئاتر آزاد هستند که حوصله تئاتر کلاسیک را ندارند. در سینما هم این گونه است. در حوزه سینمای اجتماعی هم ما طرفداران این ژانر را داریم اما این سئوال که که در حوزه اجتماعی جامعه ای ملتهب داریم که باید بدانیم نویسنده از کجا الهام می گیرد و برای چی می نویسد؟
• طنز تکلیفش مشخص است اما ژانرهای اجتماعی با توجه به زیاد بودن سوژه هایش هیچ وقت دست نویسنده ای در این حوزه باز نبوده. در این حوزه باید محصولی تولید شود که مورد پسند مخاطب باشد. فیلم های اجتماعی که الان ساخته می شود تا چه اندازه سخنگوی مطالبات مردم است؟

رحمان سیفی آزاد
• این تهیه کننده در پاسخ به این سئوال که آیا ممیزی باعث عقب افتادن سینما از مسائل روز شده است، می گوید: مگر حال آدم با خنده خوب می شود؟ آیا حرف جدی یا دیدن قهرمان در یک درام اجتماعی حال مردم را خوب نمی کند؟ به نظرم این گذاره اشتباره است که حال مردم فقط با خنده خوب می شود. همانطور که ارسطو دو هزار سال پیش کاتارسیس را مطرح کرد. این که باید به همه چیز بخندیم اشتباه است. می شود با کشف و شهود حال خوب داشته باشیم. همانطور که گفتم یک قهرمان اجتماعی می تواند نتیجه بهتری از یک فیلم کمدی داشته باشد.
• یک بخش از مدیریت غلط ممیزی است و فهم اشتباهی از سینمای اجتماعی وجود دارد، این که اگر سینما موضوع تلخ مطرح کند. جامعه متاثر می شود در حالی که سینما تابعی از جامعه امروز است. مسئولی که نگران این موضوع است، نگرانی اش به خاطر ساختار اداری و پاسخگویی به بالادستی است نه این که نگران مردم باشد.
• از زمانی که مدیریت فرهنگی آلوده سیاست شد و سیاست به اشتباه وارد مدیریت فرهنگی شد، مدیریت فرهنگی از مدار خود خارج شد. روال طبیعی اش به هم ریخت. گذاره ها و تعریف ها به هم ریختند. دیگر کسی پاسخگو نبود و هر مدیر برای خودش تصمیم گرفت.
• به هم ریخت. پاسخگویی دیگر به رسانه ها وجود خارجی ندارد. هر مدیر تصمیم خود را می گیرد.

سیدجمال ساداتیان
• این تهیه کننده در ادامه بحث ممیزی و قاچاق فیلم «برادران لیلا» و دیده شدن آن و این که اگر در شرایط عادی این فیلم اجتماعی اکران می شود بهتر نبود، توضیح داد: جز چند پلانی که در فیلم بود و می توانستیم درستش کنیم و آن را کنار بگذازیم، این فیلم نشان داد که می تواند سخنگوی مطالبات کشور در آن زمان باشد، توانست زندگی عادی مردمی که زندگی اشان تحت تاثیر بالا و پایین رفتن ارز شده، نشان دهد. آن زمان خیلی ها فیلم را دیدند و شاید بحث قاچاق باعث شد تماشای فیلم فراگیرتر شود اما این را بگویم خیلی از فیلم هایی که قاچاق شدند هم دیده نشدند چون جوابگوی مطالبات جامعه نبود.
• قصه «برادران لیلا» با مردم ارتباط برقرار کرد، حرف مردم را می زد و به همین دلیل ضریب نفوذش بالا رفته بود. فیلم های خوب اجتماعی همه دچار ممیزی ساخت و مجوز هستند اما فیلم هایی که از مردم می گوید با مخاطب ارتباط برقرار می کند. مخالفت ها برای اکران فیلم های اجتماعی منطق ندارد و بیشتری یک نوع جریان سازی و یا دلواپسی کاذب است.
• ما محصول را تولید می کنیم که مخاطب را داشته باشیم. به همین دلیل برندینگ ایجاد شده، باید سلیقه مخاطب را در نظر بگیریم تا یک اثر فرهنگی ایجاد شود. این همه فیلم سفارشی و یا ارگانی با پول زیاد ساخته می شود و بعد بلیت مجانی داده می شود. دروازه هم خالی می ماند تا فیلم گل بزند اما در نهایت توپ اوت می وشد. در فیلمسازی ارگانی کلی تجربه کردیم اما همچنان هزینه می دهیم تا فیلم سفارشی بسازیم. وقتی مردم فیلم اجتماعی تماشا می کنند حتما دغدغه هایشان در آن مطرح می شود. به طور مثال در سالی که نوروز بود، «متری شش ونیم» اکران شد اما خیلی ها رفتند و فیلم را دیدند. فیلم اجتماعی که با مخاطبش سمپاتی پیدا کند و ارتباط بگیرد به طور حتم تاثیرات اجتماعی خود را دارد.
• من هیچ وقت فروش فیلم های طنز را تخطئه نمی کنم اما همیشه دلواپسی کاذب باعث ایجاد خودسانسوری در عرصه فیلمسازی اجتماعی می شود، سینما مانند بچه ای است که باید بگذاریم رشد طبیعی خود را داشته باشد. خلق یک اثر هنری باید دست سازنده باز گذاشته شود و نباید سرکوبش کنیم. ما سینمای ۴۵ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را تجربه کردیم و می گویند ۴۰ سالگی سن بلوغ است و این را سپری کردیم چرا سینما را در تنگنا قرار داده ایم. این تنگنا به مدیریت فرهنگی فشار وارد می کند و او هم برای حفظ میز و خوشایند مدیران بالادستی به فیلم طنز می رسد. به هر حال باید با ۸۰۰ سالن سینما اقتصاد را بچرخانیم.

رحمان سیفی آزاد
• موضوع دیگری که در برنامه مطرح شد، نقش سینمادار و اکران فیلم های طنز و اجتماعی بود. این که سینمادار برایش ژانر فرقی ندارد و مهم فروش و چرخش اقتصادی سالن است. سیفی آزاد بار دیگر به فیلم های ارگانی اشاره کرد و این که مسئولان که فیلم ارگانی می سازند به اشتباه پول تک تک ما را خرج می کنند و حتی خود سینمادار هم معتقد است که اکران فیلم ارگانی هیچ صرفه اقتصادی ندارد.
• این فیلم ها ساخته می شود، چرا که نمونه گلخانه الگو می خواهند. می خواهند قهرمان بسازد اما تعریف را نمی دانند و آدرش اشتباه می دهند. این سوال است که یک ارگان از سرداری فیلم می سازند با هزینه بالا با ساخت فیلم درباره سردار در بخش خصوصی یکسان است؟ تمام قهرمانان ما فرشته و تک ساحتی هستند و برای تماشاگر امروز باورپذیر نیست. در نهایت پول دور ریخته می شود و اثر سنجی وجود ندارد. سینمادار سانس فیلم ها را کاهش و به سینمای کمدی می دهد. زمانی که سینما حیات طبیعی نداشته باشد، آنگاه همین سینمای ارگانی مانند صنعت خودروسازی که بیشترین هزینه صرفش می شود، می شود اربه مرگ سینمای جدی و اجتماعی ایران. در نهایت نتیج گیری اثرات فرهنگی در صفرترین حالت ممکن قرار می گیرد.
• در حوزه فرهنگی در ناترازترین حالت ممکن هستیم و از این سو فرهنگ جامعه از تعادل خارج شده و به شاخه های دیگر هم تاثیر گذاشته است. این ناترازی در تربیت بازیگر نیز دیده می شود، در حوزه بازیگری کمدی هم دیگر بازیگر جدید نداریم همه سن بازیگری شان بالاست و مقصر رسانه ملی است.
• بازیگران ما در دهه ۸۰ با تلویزیون و سریال هایش شناخته شدند اما الان چه بازیگر جدید و توانا داریم که جای قدیمی ها را بگیرد؟
سیدجمال ساداتیان
• این ناترازی در اکران هم دیده می شود. عدالت این نیست که به همه یک پرس غذا بدهیم، باید بر اساس ظرفیت کمک شود. ما یک آیین نامه اکران داریم اما این نکته هم است که وقتی کسی فیلمش را اکران نمی کند یک فیلم برای چرخه اکران فیلمش در اکران می ماند. باید مدیران فرهنگی جسارتی در تولید فیلم های اجتماعی و کمدی به وجود بیاورند تا دست سازنده باز شود. این ناترازی اکران از بین برود. مدیران فرهنگی باید به هنرمندان اعتماد کنند.
• سینمای ما سال گذشته دو هزار میلیارد فروخته و این تنها گردش مالی یک ساعت بورس است. باید شرایط به سمتی برود که همه به سینما بروند. اگر مردم به سینما بیایند سینما در چرخه اقتصادی موفق می شود و از کمک دولت بی نیاز می شود و سینما می تواند روی پای خودش بایستند.شرایطی فراهم کند که باید همه سینما بروند. اگر تماشاگر باشد فیلم بفروشد نیاز به حمایت نداریم. چرا سینما را سرش زدیم که دولت باید کمک کند. وقتی مردم دوست داشته باشند آنقدر پول می دهند بتواند روی پای خودش بایستند.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین