قله هایی که سنگ می شوند

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر ناب به نقل از همشهری - با گذر از جاده های نایین، اردستان، الیگودرز به ازنا، مسیرهای اطراف شهرستان محلات یا حتی دماوند مبهوت زیبایی کوه هایی می شویم که جدا از نمای صخره ای و با هیبتی بی مثال، رنگ هایی خاص دارند. کوه هایی که شاید خشن به نظر برسند اما در دل شان هزار زیبایی، نقش بسته است. درون شان لایه به لایه، طرح های فاخر زده و نقاشی روح نوازی کشیده شده است. همان هایی که به سنگ های زینت بخش ساختمان ها در اندازه های گوناگون تبدیل می شوند تا نمای استوار یک بنا را به رخ بکشند. صدها نوع سنگِ مستحکم که حرف های دلنشین بسیار برای گفتن دارند از دل همین کوه ها استخراج می شوند. جای جای ایران پر از است از منابع ارزشمند سنگ های ساختمانی.

تعجب تاجر خارجی

حدود ۵ هزار واحد سنگ بری در کشور فعال هستند که به طور میانگین هرکدام ماهیانه حداقل ۳ تا ۴ هزار مترمربع سنگ فراوری می کنند. یعنی در مجموع ۱۵ تا ۲۰ میلیون مترمربع در کشور فراوری می شود.

امیر غفورزاده، فعال حوزه سنگ ساختمانی نیز با بیان اینکه در صنعت سنگ ما بسیار غنی هستیم، به همشهری آنلاین می گوید: «گواه این موضوع ۲ هزار معدن سنگی است که در ایران تاکنون کشف شده اند. اما مشکل اینجاست که وقتی واحدهای خرد و بزرگ زیادی وجود داشته باشد، نظارت هم بسیار کاهش پیدا می کند. حتی زمانی که متقاضی خارجی برای خرید به ایران می آید، دچار سردرگمی و آشفتگی می شود.» او یکی از موانع ورود ایران به عرصه بازارهای تراز اول جهانی را رعایت نکردن مسائل زیست محیطی می داند؛ «معادن ایران پرت و دور ریز زیادی دارند. اما در کشورهایی مثل ایتالیا و اسپانیا با به کار بردن تکنولوژی های جدید، بدون اینکه بافت ظاهری کوه ها از منظر پوشش گیاهی، صخره ها و جمعیت جانوری دچار آسیب شود، سنگ را با کمترین هدررفت، استخراج می کنند. اما در اغلب معادن سنگ ایران، آشفتگی و رعایت نکردن اصول زیست محیطی، تاجر و گردشگر نه علاقه ای به بازدید نشان می دهند و نه خرید.»

موزه سنگ

بسیاری از کوه هایی ایران به عنوان منابع طبیعی ارزشمند و زیبا اما برای بهره برداری صنعتی دستخوش تغییرات عجیبی و غریبی می شود که در بسیاری از کشورها اینگونه با آنها رفتار نمی شود. در بسیاری از معادن سنگ ساختمانی اروپا، مهندسان روزنه ای به سمت درون کوه می سازند و در دل کوه شهر معدنی استخراج سنگ درست می کنند. این تازه یک طرف ماجراست. طرف دیگر ماجرا، آنها به صورت دقیق و بدونه پرت قالب های مکعبی منظم سنگ را از معدن بیرون می کشند. داخل معدن بسیار تمیز است و یک محیط حرفه ای برای بازدیدکنندگان به ویژه برای گردشگران آموزشی و دانشجویان فراهم آورده اند. غفورزاده، فعال حوزه سنگ ساختمانی در این رابطه یک مثال می زند: «معادنی در ایتالیا بخشی را که کار استخراج سنگ تمام شده، به موزه یا به اصلاح خارجی ها به شوروم (اتاق نمایش) تبدیل کرده اند. در این بخش، ماشین آلات کهنه و ادوات به نمایش درآمده است. متاسفانه ما در ایران بهره چندانی از این پتانسیل نمی بریم. کافی است یکبار سری به معادن سمت استان لرستان بزنید. در مسیر اصفهان به سمت درود و ازنا، سمت الیگودرز و چپ جاده، حدود ۲۵ معدن حضور دارند. در اینجا کوه ها به زیبایی رشته کوه های آلپ هستند و فضای داخل معادن واقعا حیرت انگیز است. اما پرت کار بسیار زیاد است و محیط برای گردشگری فراهم نشده. برای اینکه بخواهیم از چنین پتانسیلی استفاده کنیم، ۳ گام را باید مدنظر قرار دهیم؛ نخست هدر رفت در استخراج را پایین بیاوریم، دوم حفظ محیط زیست را به عنوان یک پیوست الزامی در نظر بگیرم و سوم محیط را برای حضور گردشگر، مناسب کنیم. وقتی کوه تخریب شده آیا می شود پای گردشگر و محقق را به منطقه باز کرد یا از تاجر خارجی انتظار داشت که بیاید سنگ با تناژ بالا بخرد؟ تا همین ۱۰ سال پیش، معادنی در ایران بودند که با روش انفجاری سنگ را استخراج می کردند؛ معلوم است که کوه شکل اولیه خود را از دست می دهد و این هیچ تناسبی با روش های روز دنیا که سنگ ها را اصطلاحا قالب صابونی بیرون می کشند، ندارد.»

کجاهای ایران چنین پتانسیلی را دارند؟

در استان های اصفهان، لرستان، یزد و کرمان و حتی اطراف شهرستان دماوند، کوه ها و معادن بسیاری خاصی وجود دارند که نوع سنگ های شان در هیچ جایی از دنیا نیست یا بسیار کمیاب است. اما در معادن وقتی تکنولوژی جدید ورود به دل کوه را در اختیار ندارند، ناچار هستند قسمت قله را بردارند تا به مغز برسند. وقتی هم که به مغز کوه رسیدند، دور ریز زیاد است.

منبع: روزنامه همشهری

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین