انتقاد روزنامه نزدیک به قالیباف از احتمال انتصاب رحمانی فضلی و علی عسگری به عنوان سفرای ایران در چین و روسیه - مگر قحط الرجال است؟

روسیه و چین؛ میدان آزمون و خطای دیپلماسی ایران نیست!

روسیه و چین، دو قطب قدرت در نظم نوین جهانی، شرکای راهبردی ایران محسوب می شوند که در سالهای اخیر هنوز نتوانستیم به یک ارتباط راهبردی پایدار با منافع مشخص دست بیابیم. روابط تهران با مسکو و پکن، تنها در سطح اقتصادی یا همکاری های دوجانبه نیست، بلکه حضور ایران در پیمان هایی چون شانگهای و بریکس، اهمیت این روابط را دوچندان کرده است. در چنین شرایطی، سفیر ایران در این کشورها باید چهره ای باشد که نه تنها به زبان و فرهنگ سیاسی آن کشورها مسلط باشد، بلکه روابط شخصی و دیپلماتیک قوی با بدنه قدرت در آن کشورها داشته باشد.

چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان، سیاست خارجی پیچیده ای دارد که مبتنی بر اصل منافع متقابل، دیپلماسی اقتصادی و کنترل دقیق تعاملات سیاسی است. یک سفیر ایران در پکن، باید شناختی دقیق از ساختار حزب کمونیست چین، نهادهای تصمیم ساز این کشور و چگونگی تأثیرگذاری در آنها داشته باشد. در غیر این صورت، ایران از فرصت های اقتصادی و ژئوپلیتیکی در تعامل با چین، بهره کافی نخواهد برد.

روسیه، بازیگری که در دهه های اخیر جایگاهش در نظم بین المللی دستخوش تغییرات عمده شده، دارای دیپلماسی ای چندلایه و محاسبه گرانه است. مقامات کرملین، سفیران کشورها را نه به عنوان نمایندگان سیاسی صرف، بلکه به عنوان کانال های ارتباطی برای تعاملات استراتژیک خود در نظر می گیرند. ناتوانی یک سفیر در درک دقیق از فضای سیاست داخلی روسیه و شیوه های تصمیم گیری در این کشور، می تواند تأثیر مستقیمی بر روابط دوجانبه داشته باشد.

دیپلماسی تخصصی یا تکرار تجربه های مدیریتی؟

مطرح شدن نام افرادی چون آقایان علی عسگری یا رحمانی فضلی برای سفارت در کشورهایی مانند روسیه و چین، این نگرانی را ایجاد می کند که آیا در ساختار سیاست خارجی کشور، به جای انتخاب متخصصان دیپلماسی، رویکردی بر اساس سوابق مدیریتی در رسانه و وزارت کشور در حال شکل گیری است؟

برای درک اهمیت این موضوع، کافی است نگاهی به عملکرد دیگر کشورها بیندازیم:

آمریکا در انتخاب سفیر خود در چین، فردی مانند "نیکلاس برنز" را منصوب می کند که سابقه ای طولانی در دیپلماسی، شناخت ساختارهای سیاسی چین و توان چانه زنی بالا دارد.

فرانسه برای سفارت خود در روسیه، فردی را برمی گزیند که از سال ها پیش در حوزه اوراسیا تخصص داشته و زبان روسی را در سطح بومی می داند.

چین نیز برای سفارت در تهران، سفیری را می فرستد که شناخت دقیقی از سیاست داخلی ایران دارد و در مذاکرات پیچیده می تواند نقش کلیدی ایفا کند.

در مقابل، آیا ایران نیز با چنین دقت و استانداردی عمل می کند؟ یا اینکه جایگاه های حساس دیپلماتیک، به سکویی برای ادامه فعالیت مدیران اجرایی سابق تبدیل شده است؟

بحران قحط الرجال در دستگاه دیپلماسی؟

مدافعان این نوع انتصابات، معمولاً به استدلال "قحط الرجال" متوسل می شوند و مدعی اند که دیپلمات های کارکشته و آشنا به نظام بین الملل به اندازه کافی در کشور وجود ندارند. اما این ادعا تا چه اندازه درست است؟ این ادعا نیاز به یک راستی آزمایی جدی دارد تا اگر واقعا دچار خلأ نیروی انسانی کارآمد هستیم در یک برنامه بلند مدت این ضعف برزگ باید جبران شود.

دیپلماسی در تراز ملی یا تقسیم مناصب؟

سیاست خارجی، میدان جدی کشورها برای تأمین منافع ملی و ارتقای جایگاه بین المللی آنهاست. انتصاب سفرایی که بیش از آنکه به زبان، سیاست، اقتصاد و فرهنگ کشور میزبان مسلط باشند، تجربه مدیریتی در نهادهای داخلی دارند، می تواند به افت کیفیت مذاکرات، کاهش اثرگذاری در دیپلماسی دوجانبه و هدررفت فرصت های بین المللی منجر شود. دستگاه سیاست خارجی ایران، اگر می خواهد در نظم نوین جهانی جایگاه مناسبی داشته باشد، باید در انتخاب سفرا، رویکردی مبتنی بر دانش، تجربه و تخصص دیپلماتیک اتخاذ کند؛ نه آن که این جایگاه های کلیدی را به مدیرانی واگذار کند که صرفاً در فضای اجرایی داخلی تجربه دارند. خلاصه این که دیپلماسی، میدان سیاست بین الملل است، نه ادامه مدیریت اجرایی داخلی.

این خبر توسط سایت خبرآنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : خبرآنلاین