10 چالش عمده نظام سلامت با سالمندان - برای دوره پیریِ دهه 60ی ها و دهه پنجاهی ها خانه سالمندان کم داریم

به گزارش سرویس اجتماعی خبر ناب به نقل از همشهری - پروانه بندپی: افزایش جمعیت سالمندی در دنیا به یکی از مسائل کلیدی نظام سلامت جوامع تبدیل شده است. آمارهای سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد که جمعیت بالای ۶۵ سال جهان تا سال ۲۰۵۰ از ۷۶۱ میلیون نفر به ۱.۶ میلیارد نفر خواهد رسید.

در ایران هم پیش بینی ها نشان می دهد که تا سال ۱۴۳۰، بیش از یک سوم جمعیت کشور سالمند خواهند بود. یعنی تا ۳۰ سال آینده، ایران با ۹۲ میلیون نفر جمعیت، نزدیک به ۳۰ میلیون نفر فردِ بالای ۶۰ سال خواهد داشت. این رشد انفجاری جمعیت سالمندی، نظام سلامت ایران را با چالش های متعددی مواجه کرده است که در ادامه به ۱۰ مورد از مهم ترین آنها اشاره می کنیم.

افزایش هزینه های درمان: سالمندان به دلیل نیاز به خدمات درمانی مستمر، هزینه های بالایی را به نظام سلامت تحمیل می کنند. مطالعه ای نشان داده است که تنها افزایش ۱ درصدی شاخص سالمندی، هزینه های سلامت این گروه را ۰.۳۷ درصد (سی وهفت صدم درصد) افزایش می دهد.

کمبود امکانات و زیرساخت های درمانی تخصصی: مراکز درمانی مجهز به خدمات تخصصی سالمندی در ایران محدود است. این کمبود، ارائه مراقبت های باکیفیت به سالمندان را دشوار می کند.

نبود مراقبت های بلندمدت در نظام سلامت ایران: نظام سلامت کشور ما فاقد ساختار منسجم برای مراقبت های بلندمدت سالمندان است. آن هم گروه سنی ای که مبتلا به بیماری های مزمن هستند و نیاز به مراقبت های بلندمدت و مستمر دارند. درضمن، فقدان برنامه ریزی کلان برای مواجهه با سالمندی، از جمله اجرای ناقص سند ملی سالمندان، یکی از چالش های اصلی در کشور است.

کمبود نیروی انسانی متخصص: تعداد پزشکان و پرستاران آموزش دیده در حوزه سالمندی کافی نیست. پیش بینی می شود تا ۱۵ سال آینده، حدود ۵۸ هزار پزشک به سن بازنشستگی برسند که همین، کمبود نیروی انسانی را تشدید خواهد کرد.

بیماری های مزمن و متعدد: سالمندان اغلب به بیماری های مزمن مانند دیابت، فشارخون و بیماری های قلبی عروقی مبتلا هستند که نیازمند مدیریت پیچیده و منابع گسترده است.

سلامت روان سالمندان: حدود ۱۵ درصد سالمندان بالای ۶۰ سال دچار یکی از اختلالات روانی هستند. افسردگی و زوال عقل از مشکلات شایع دوران سالمندی هستند که نظام سلامت ایران برنامه های محدودی برای مدیریت آنها دارد.

انزوا و تنهایی: پاندمی کووید-۱۹ نشان داد که سالمندان در معرض انزوای اجتماعی و تنهایی هستند که اثرات منفی بر سلامت روان آنها دارد. نظام سلامت فاقد برنامه های جامع برای حمایت اجتماعی از این گروه است.

ناکافی بودن پوشش بیمه: بسیاری از خدمات موردنیاز سالمندان مانند توان بخشی و مراقبت های خانگی تحت پوشش بیمه های پایه قرار نیستند؛ مساله ای که بار مالی سنگینی را بر دوش خانواده ها می گذارد.

افزایش آمار تجرد قطعی و نبود حمایت های اجتماعی: حدود ۸۰ هزار سالمند در ایران دچار تجرد قطعی هستند و پیش بینی می شود که این تعداد در ۲۰ سال آینده به یک میلیون نفر برسد. این گروه به حمایت های اجتماعی و درمانی بیشتری نیاز دارند که نظام سلامت کشور هنوز آمادگی کافی برای آن را ندارد.

کمبود خانه های سالمندان: کمبود خانه های سالمندان، یکی از معضلات مهم نظام سلامت ایران در مواجهه با رشد جمعیت سالمندی است. در ایران، تعداد مراکز نگهداری سالمندان (خانه های سالمندان) به شدت محدود است و پاسخگوی نیازهای کنونی و آینده نیست. بر اساس داده های وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی کشور، تا سال ۱۴۰۲ تنها حدود ۴۰۰ مرکز نگهداری سالمندان در کشور وجود داشت که ظرفیت آنها به سختی به ۲۰ هزار نفر می رسد. این در حالی است که جمعیت سالمند ایران (افراد بالای ۶۰ سال) در حال حاضر حدود ۱۰ میلیون نفر است و پیش بینی می شود تا سال ۱۴۳۰ به بیش از ۳۰ میلیون نفر برسد.

حتی خانه سالمندان به تعداد کافی نداریم

درحال حاضر ۸۰ هزار سالمند مجرد در کشور داریم که تعدادی از آنها حتی یک بار ازدواج نکرده اند و تنها زندگی می کنند و این آمار مدام در حال افزایش است.

دکتر رضا فدای وطن، دکترای تخصصی سالمندشناسی و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در این رابطه به همشهری آنلاین می گوید: به آمار سالمندانِ تنها باید افرادی را - دهه شصتی ها و بخشی از دهه پنجاهی ها - هم اضافه کرد که فعلا دوره میانسالی را می گذرانند و مستقل زندگی می کنند و در آینده نزدیک به فهرست سالمندانِ مجرد اضافه خواهند شد.

این استاد دانشگاه می گوید: درحال حاضر حدود ۷۰۰ هزار دختر و پسر مجردِ بالای ۴۰ سال در کشور داریم که دوره میانسالی را سپری می کنند و احتمال دارد دچار «پدیده تجرد قطعی» شوند. تجرد قطعی هم زمانی اتفاق می افتد که فرد به ۴۵ تا ۵۰ سالگی می رسد اما هنوز مجرد است و ازدواج نکرده است.

دکتر فدای وطن که دکترای تخصصی سالمندشناسی دارد، در ادامه به کمبود خانه سالمندان در کشور اشاره می کند و می گوید: ما در کشور حتی خانه سالمندان به تعداد کافی نداریم. همین الان هم اگر درباره تعداد خانه های سالمندان احساس کمبود نداریم، دلیلش این است که بخش عظیمی از بار سالمندان روی دوش خانواده ها است. اما نسل سالمندان آینده که اغلب آنها فرزندی نخواهند داشت، مشکلات بیشتری خواهند داشت.

این استاد دانشگاه تاکید می کند: ما در کشور خانه سالمندان اصلا به تعداد سالمندان یکی دو دهه آینده نداریم و اگر هم داشته باشیم، این خانه ها تحت پوشش بیمه نیستند. خیلی ها همین الان نیاز دارند سالمند خود را در خانه سالمندان بگذارند اما نمی توانند. چون از پس هزینه های آن برنمی آیند. اگر بیمه ها هم بخواهند مثلا در آینده بخش زیادی از سالمندان را زیر پوشش بیمه ببرند، قطعا همگی ورشکست خواهند شد. به همین دلیل است که می گویم از الان باید فکری برای جمعیت سالمندان کرد.

این خبر توسط سایت همشهری آنلاین منتشر شده و خبر ناب صرفا آن را به اشتراک گذاشته است.

منبع : همشهری آنلاین