مرور تاریخ - پزشک مرموز دربار پهلوی: عبدالکریم ایادی و اسراری که فاش نشد

به گزارش سرویس پلاس خبر ناب به نقل از رکنا - پزشکی که به ظاهر وظیفه اش درمان و مراقبت از شاه بود، اما در پس پرده، تبدیل به چهره ای شد که نفوذش از دربار فراتر رفت؛ مردی که نقش های پنهانش در سیاست، اقتصاد و حتی مدیریت کشور، او را به یکی از شخصیت های رمزآلود دوران پهلوی بدل کرد.

از پاریس تا دربار؛ روایتی از «دامپزشک» به «پزشک شاه»

عبدالکریم ایادی از دانشجویان دامپزشکی در فرانسه بود که بعدها مسیرش را به پزشکی تغییر داد. بازگشت او به ایران با یک تصمیم سرنوشت ساز همراه شد؛ ورود به ارتش. پله های ترقی در ارتش را به سرعت طی کرد و به پزشک مخصوص علیرضا پهلوی، برادر شاه، منصوب شد. علیرضا که از وسواس فکری و «میکروب هراسی» رنج می برد، به سرعت ایادی را به شاه معرفی کرد و این گونه فصل تازه ای در زندگی او رقم خورد.

نقل قولی شگفت انگیز از حسین فردوست؛ دوست نزدیک شاه

حسین فردوست، دوست نزدیک شاه، در خاطراتش درباره ورود ایادی به دربار می نویسد:

«علیرضا دچار مرض روحی شدید بود و نیاز به پزشکی داشت که دائماً کنار او باشد. ایادی که در ارتش بود به علیرضا معرفی شد. ایادی یک پزشک متوسط بود ولی حضورش آرامش علیرضا را تامین کرد. ایادی مانند پدرش، از رهبران مذهبی بهائی ها بود و ارتباطاتی مشکوک داشت. نقش او برای کشورهای غربی فراتر از همه مهره های دیگر بود.»

او ادامه می دهد: «محمدرضا با آشنایی با ایادی به شدت به او وابسته شد. ملاقات های روزانه شاه با ایادی از صبح شروع می شد و تا شب ادامه داشت. ایادی حتی در زندگی شخصی محمدرضا و روابط او با همسرانش حضور داشت.»

فردوست همچنین ایادی را فردی «قدرت طلب» و «ماهر در سوءاستفاده» توصیف می کند.

ایادی و اتاق خواب شاه؛ رازهایی که مرزهای پزشکی را شکستند

نقش ایادی در دربار، تنها به طبابت محدود نبود. شاه روزهای خود را با حضور او آغاز می کرد و ایادی با شوخی ها و حضور صمیمی، قلب شاه را تسخیر کرده بود. گفته می شود وقتی ثریا اسفندیاری، ملکه دوم پهلوی وارد دربار شد، ایادی به او نزدیک شد و حتی در زمان طلاق ثریا از شاه، برای مذاکره به آلمان سفر کرد.

نامه ای که رابطه ایادی با ملکه را آشکار کرد

ثریا در نامه ای به ایادی از وی خواست تا از شاه بخواهد مانع از انتشار اطلاعات درباره او در کتابی که بیوگرافی شاه بود، شود. متن نامه، نشان دهنده نزدیک بودن روابط ایادی با شاه و ملکه است و او را به عنوان حلقه ای کلیدی در ارتباطات دربار معرفی می کند.

«مرد هشتاد شغله»؛ چگونه یک پزشک فرمانروای سازمان های کلیدی شد؟

دامنه فعالیت ایادی به داخل و خارج دربار گسترش پیدا کرد؛ از مدیریت شرکت های ساختمانی و غذایی ارتش گرفته تا ریاست سازمان بهداری و انحصار شیلات جنوب. نفوذ او چنان گسترده بود که هیچ معامله بزرگی بدون نظرش انجام نمی شد.

نفوذ اقلیت بهائی در دربار؛ پروژه ای به نام ایادی

ایادی به عنوان یکی از برجسته ترین بهائیان در ایران، تأثیر زیادی در جای گیری هم کیشانش در مناصب کلیدی کشور داشت. افزایش قدرت اقتصادی بهائیان و ارتقای آنان به مقامات عالی رتبه، خشم گسترده ای را در میان روحانیون و مردم ایران برانگیخت.

روابط مشکوک ایادی با غرب و اسرائیل

اتهامات جاسوسی ایادی برای سرویس های اطلاعاتی غرب و اسرائیل، همچنان موضوعی پرمناقشه است. وی نقش مهمی در برقراری روابط ایران و اسرائیل ایفا کرد و به عنوان یکی از منابع اطلاعاتی اصلی غرب شناخته می شد.

پایان یک امپراتوری؛ عبدالکریم ایادی در غربت

با وقوع انقلاب اسلامی، دوران قدرت ایادی به پایان رسید. او در سال ۱۳۵۷ از دربار بازنشسته شد و برای درمان سرطان به اروپا رفت. در سال ۱۳۵۹، در ژنو، زندگی عبدالکریم ایادی تمام شد؛ مردی که همچنان یکی از رمزآلودترین چهره های تاریخ معاصر ایران به شمار می آید.

منابع:

• ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج اول، صص 204-201
• ایران در عصر پهلوی، مصطفی الموتی، ج 5، ص 154
• بهاییت در ایران؛ سید سعید زاهد زاهدانی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1380، ص 240
• بهاییان عصر پهلوی، احمد الله یاری، کیهان، 1387، ص 147
• https://irdc.ir/0002Dt